Wat is het verhaal van Brodeck?
‘Het verslag van Brodeck is het laatste van een trilogie over de oorlog. De boeken gaan over de condition humaine. De mens is interessant door het goede en het slechte in hem. In dit boek wilde ik de donkere kant tonen. Brodeck, een overlevende van het concentratiekamp, is daarin de personificatie van het isolement.’
Hoe ervaar je zelf de gruwelijkheden die je beschrijft?
‘Het is moeilijk… Als ik schrijf, beleef ik het. Dat is het mooie, maar soms is het ook heel pijnlijk. Twee weken was ik alleen in een dorpje om te schrijven. Toen ik de passage op papier zette met de jongen die een oude man doodslaat, voelde ik vocht op mijn wang. Het waren tranen.’
Je zou zeggen: wat doe je de lezer aan?
‘De schrijver gaat naar een merkwaardige plaats in een ver land. Hij gaat daarheen in naam van alle lezers. Hij gaat daarbij tot de grens. In Het verslag van Brodeck zijn dit de grenzen van een land en van de menselijke en onmenselijke mogelijkheden. De schrijver is een kleine Christus. Hij leeft zijn ervaring voor alle mensen.’
Wie is de perfecte Claudel-lezer?
‘Dat is de lezer van Claudel. Daarbinnen is geen goed of slecht. Lezen is een mooie en persoonlijke ervaring. De relatie tussen boek en lezer is intiem. Mijn boek zelf is open, vol indrukken en richtingen. Ik hoop dat de lezer ze allemaal vindt.’
Doet het iets met jezelf?
‘Als ik na het schrijven over Het Kwaad terugkom in het echte leven, ben ik niet meer dezelfde. Dan ben ik moe, alsof ik een marathon heb gelopen. Alsof ik een paar jaar van mijn leven kwijt ben. Maar het is van geen belang. Van belang zijn het boek en het feit dat de lezer in het land komt dat ik voor ze open.’
Wat is belangrijk in een boek?
‘Belangrijke boeken beïnvloeden de menselijke conditie, stellen vragen. Dat is de functie van literatuur: vragen oproepen, niet beantwoorden. Het is de missie van de schrijver zich te verdiepen in de mens.’
En wat is de belangrijkste vraag in Het verslag van Brodeck?
‘Geen vraag, een missie. Brodeck wil vertellen dat hij er is en dat hij dezelfde is als de lezer. Hij is als een broer voor me. Ik hoop dat hij dat ook voor de lezer wordt.’
Philippe Claudel, Het verslag van Brodeck, Uitgeverij de Bezige Bij, ISBN 978 90 234 2791 9 (€ 19,90)
