Het is toeval dat de schrijver Simon Vestdijk prijswinnaar Peter Buwalda aanzette tot een literaire carrière. Toen hij zich als student wilde verdiepen in Nederlandse literatuur, las Buwalda twintig boeken van Vestdijk achter elkaar. ‘De boekhandel had er op dat moment niet meer in voorraad’, verklaart Buwalda tijdens zijn dankwoord. ‘De meest bekende boeken van Vestdijk waren al weg’. Waarom Vestdijk? ‘Hij leek me een belangrijke schrijver en ik ben de schrijfstijl van Vestdijk zeer gaan waarderen.’ De in 1971 overleden Nederlandse schrijver Simon Vestdijk heeft 52 romans en daarnaast essays en poëzie geschreven. Anton Wachter was het hoofdpersonage in een aantal van zijn meest bekende boeken. Net als Vestdijk zelf is ook het personage Anton Wachter geboren in Harlingen (Lahringen). De Anton Wachterprijs is dan ook een eerbetoon aan Simon Vestdijk, die Harlingen hiermee op de kaart heeft gezet.
Na vele lofwoorden en besprekingen over het leven en werk van Simon Vestdijk, mede door biograaf Wim Hazeu, die de Ina Dammanprijs deze middag in ontvangst nam voor zijn Vestdijkbiografie, gaf burgemeester Roel Sluiter de middag een verrassende wending. Tot ongeloof van vele aanwezigen verklaarde Sluiter tijdens zijn speech op besliste toon dat Vestdijk niet meer gelezen wordt, dat de Anton Wachterprijs zijn waarde voor Harlingen heeft verloren. Geschokte gezichten en schuwe blikken richting de aanwezige weduwe Vestdijk tot gevolg. De ironie van zijn prikkelend bedoelde statement keerde zich tegen hem.
Peter Buwalda over de organisatie: ‘Deze mensen hebben deze middag georganiseerd met het oog op mijn prijs, dat ontroert me en daar ben ik ze erg dankbaar voor. Ook vind ik het prettig dat het geen licht sadistische show is geworden. Als alle niet-winnaars er in onzekerheid bij moeten zitten en tot het laatste moment niet weten of ze gewonnen hebben, is dat niet chique.’
Sinds 1977 wonnen onder andere Frans Kellendonk, A.F.Th. van der Heijden, Tessa de Loo, Paul Verhuyck, Arnon Grunberg, Nanne Tepper, Ilja Leonard Pfeijffer, Arjan Visser, Christiaan Weijts, Anne-Gine Goemans en Maartje Wortel de Anton Wachterprijs voor veelbelovende debuutschrijvers.
