Waar ging het fout met boekhandelketen Polare? Aan de hand van ruim dertig interviews met hoofdrolspelers geven Jaap Boersma en Siebe Huizinga een antwoord op deze vraag in Boekenpaleizen of luchtkasteel, dat in september verschijnt. We spraken met Siebe Huizinga, in 2007 de eerste hoofdredacteur van de Boekenkrant, over het boek.
Polare vormt een relatief korte maar intense alinea in het gehele verhaal van de boekhandelketen. Boekhandels uit de keten, zoals Broese, Donner, Scheltema en Scholtens, waren jarenlang deel van Kluwer, werden BGN, heetten vervolgens Selexyz en uiteindelijk Polare. Ruim dertig mensen spraken over de ambities, plannen en dromen van en met de boekhandels, maar ook over de teleurstellingen, de frustraties en het uiteindelijk faillissement. Deze gesprekken werden tot boek verweven.
Boekenpaleizen of luchtkasteel toont een heel ander beeld van het boekhandelsdrama dan tot nu toe is geschapen door radio, televisie en kranten. Volgens Huizinga richtte de media zich van buiten het boekenvak op incidenten en personen, op symptomen en zondebokken. ‘Zo schiepen ze onder meer een beeld van slechte mannen die ten koste van de boekhandels geld in hun eigen zakken wilden steken,’ aldus de auteur. In de pers kregen vooral de heren van investeringsmaatschappij ProCures (Paul Dumas en Maurits Regenboog) het te verduren. Huizinga: ‘In de gesprekken met betrokkenen bleken er naast de uitgesproken meningen ook waardering en mildheid. En dan begrijp je dat die hele zwart-witbenadering van de media zorgt voor een weergave die niet compleet is.’ Huizinga snapt wel waarom de pers juist die benadering gebruikte. Het is zeker niet zoiets als journalistiek effectbejag. ‘De boekenwereld en de wereld van de journalistiek liggen heel dicht bij elkaar, waardoor er altijd sprake is van veel aandacht en sentiment.’
Het leeuwendeel van de ketenboekhandels gaan nu, zonder Polare-vaandel, door als onafhankelijke winkels. ‘Deze winkels gaan te maken krijgen met dezelfde wetmatigheden als iedereen in het boekhandelsvak,’ zegt Huizinga, ‘en dat is natuurlijk een uitdaging.’ Hij is positief over de toekomst. Huizinga: ‘Broese, Donner, Scheltema en Scholtens, om maar weer de grote vier te noemen, zijn sterke merken. Ze hebben de steun van het publiek en de crowdfunders, en van goede partijen zoals Novamedia. Vooral: de mensen die de winkels runnen doen dat al decennia lang en zijn lokaal de morele eigenaars. En de passie is terug op de winkelvloer!’
Boekenpaleizen of luchtkasteel ligt in september in de winkel. Het wordt uitgeven door uitgeverij Kompas.
Interessant! Ben benieuwd naar dit boek. Hoop wel dat het ‘Boekenpaleizen of Luchtkastelen’, dan wel ‘Boekenpaleis of Luchtkasteel’ zal gaan heten. Of mis ik iets?
Dit kan best eens een heel spannend boek worden. Ik ben benieuwd.