Simone van der Vlugt begon haar schrijverscarrière als auteur van historische jeugdboeken. Met De lege stad is haar derde historische roman voor volwassenen verschenen. ‘Toen ik begon met schrijven was er qua historische romanschrijvers alleen Thea Beckman en verder niets,’ vertelt ze.
In De lege stad volgen we de pasgetrouwde Katja die haar onbezorgde leven uit elkaar ziet vallen na het bombardement op Rotterdam in 1940. Ze is vastbesloten om haar familie de oorlog door te helpen, maar naarmate de tijd verstrijkt worden de keuzes die ze moet maken steeds ingewikkelder.
Je eerdere historische romans spelen zich af in een tijd die al enkele honderden jaren achter ons ligt. Waarom heb je nu over een gebeurtenis uit de twintigste eeuw geschreven?
‘Ik was vooral geïntrigeerd door de volgende vraag: wat zou jij doen als een oorlog uitbreekt? Zou je Joodse mensen helpen onderduiken of in het verzet gaan? Toen ik mezelf die vraag stelde, dacht ik ook direct aan de consequenties die jouw daden voor anderen hebben. Zou je niet alleen je eigen leven maar ook die van je directe familie op het spel zetten om anderen te helpen? Daarnaast viel het me op dat er bijna geen romans over de Tweede Wereldoorlog zijn die zich in Rotterdam afspelen. Veel verhalen spelen zich af in Amsterdam, of vertellen het verhaal van onderduikers op het platteland. Het is eigenlijk onbegrijpelijk dat er niet meer boeken zijn geschreven over het bombardement, een van de meest ingrijpende gebeurtenissen die tijdens de oorlog in Nederland hebben plaatsgevonden.’
Een van de consequenties van schrijven over een ‘recente gebeurtenis’ is dat er nog overlevenden of directe familie in leven zijn die het bombardement hebben meegemaakt. Is dit van invloed geweest op je onderzoek voor De lege stad?
‘Ik heb geen overlevenden gesproken, maar er zijn heel veel ooggetuigenverklaringen en dagboeken bewaard gebleven. Er staan veel geluidsfragmenten op band, en die heb ik keer op keer afgespeeld. Het was vooral heel heftig; alle verschrikkingen kwamen voorbij, ook als ze niet direct relevant voor mijn verhaal waren. Ik heb daarnaast ook met mijn schoonmoeder gepraat, die tien was toen de oorlog uitbrak. Ze heeft de oorlog in Amsterdam doorgebracht, maar heeft me wel veel kunnen vertellen over de razzia’s en de Hongerwinter. Ik ken haar intussen al dertig jaar, maar we hebben het nooit eerder zo uitgebreid over haar oorlogservaringen gehad.’
Probeer je in je historische romans altijd historisch correct te zijn, of wijk je soms ook af van de feiten wanneer dat het verhaal vooruithelpt?
‘Bij dit verhaal wilde ik zo correct mogelijk zijn, vooral omdat de Tweede Wereldoorlog nog vrij recent achter ons ligt. Ik kende Rotterdam niet goed en moest dus van nul af aan beginnen met mijn vooronderzoek. Ik ben bijvoorbeeld regelmatig met mijn man door de stad gereden. Ik wilde heel graag het SD-gebouw aan de Heemraadssingel zien; ik wilde de sfeer voelen die mijn hoofdpersoon Katja ervaart als ze daar binnenstapt. We konden de plek niet vinden, en opeens besefte ik dat de Engelsen er in de laatste dagen van de oorlog een gerichte aanval op hebben gepleegd. Op deze plek staat nu een modern gebouw. Aan de andere kant maakt zoiets het schrijven ook makkelijker. Ik kon me nu meer vrijheden permitteren in de beschrijving van dit specifieke gebouw.’
Je bent ooit begonnen met het schrijven van historische jeugdboeken voor kinderen. Zie je jezelf ooit weer een jeugdboek schrijven?
‘Bij het schrijven van mijn laatste jeugdboeken merkte ik dat ik echt aan mijn plafond zat qua onderwerpen waar ik over kon schrijven voor deze doelgroep. Ik merkte dat ik langzaam de leeftijd van mijn hoofdpersonen liet oplopen, maar op een gegeven moment zit daar natuurlijk een grens aan. Ik schreef een historische roman voor volwassenen, maar kreeg die niet gepubliceerd. Er zou geen markt voor zijn. Daarom schreef ik eerst een paar hoofdstukken van een thriller, wat De reünie zou gaan worden, en stuurde die mee. Ik dacht, als ik eerst een uitgever voor volwassenenliteratuur heb, romen die historische romans vanzelf wel. Een paar jaar later schreef ik Jacoba, Dochter van Holland.’
Is er ondertussen iets veranderd in de benadering van het historische genre?
‘Na het succes van Jacoba bleek er dus toch een markt te zijn voor historische romans die niet meteen als zware kost worden betiteld. Er is dus veel veranderd! Mijn uitgever is bijvoorbeeld bezig om een historisch fonds op te zetten om meer soortgelijke romans uit te geven. Ze werven daar ook actief andere Nederlandse auteurs voor. Met dit fonds wordt een goede stap gezet om de historische roman in Nederland op de kaart te zetten. Toen ik begon met schrijven was er qua historische romanschrijvers alleen Thea Beckman en verder niets. Daar begint gelukkig langzaam verandering in te komen!’
Foto: Wim van der Vlugt
Boekgegevens
Simone van der Vlugt, De lege stad, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 414 2625 3 (€ 19,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2015
