3.500 boeken heeft Pieter Steinz gelezen, bleek tijdens een uitzending van De Wereld Draait Door. Zodra ik zijn onlangs verschenen Steinz. Gids voor de wereldliteratuur opensla, begin ik zelf ook direct met tellen. Hoe belezen ben ik?
Toen Pieter Steinz in juni 2013 de diagnose ALS kreeg, was het nog maar de vraag of hij en zijn dochter en co-auteur Jet hun boek op tijd af zouden krijgen. In een interview in de Volkskrant van 3 maart vertelde Steinz: ‘Ik beschouw het toch een beetje als mijn levenswerk en ik wilde het graag op zijn allermooist achterlaten.’
Steinz’ ervaring op literair gebied is indrukwekkend: hij is directeur van het Nederlands Letterenfonds en was jarenlang werkzaam als literatuurcriticus en chef boekenredactie bij NRC Handelsblad. In Steinz. Gids voor de wereldliteratuur staan 416 schrijvers, 104 meesterwerken, 26 one-book wonders, 52 boekwebben, 26 thema’s, 26 quizzen en 52 landkaarten. Het boek is geen canon van de verhalende fictie, maar geeft een beeld van de leescultuur anno 2015. Dat hoeft dus niet altijd hoogstaande literatuur te zijn.
Tijdens het doorbladeren van het boek kom ik veel van mijn favoriete schrijvers tegen, zoals André Brink, Roald Dahl, J.D. Salinger en Zadie Smith. Ik ken 253 van de 416 auteurs van naam, en van die 253 staan er maar liefst 38 ongelezen in mijn kast. Harper Lees To Kill a Mockingbird staat naast Kroniek van de stenen stad van Ismail Kadare, en verderop ligt een stapeltje met Franse klassiekers die ik eigenlijk tijdens mijn studie had moeten lezen. Uiteindelijk blijkt dat ik van 37 van de 416 auteurs daadwerkelijk iets heb gelezen, waaronder Jane Austen, Hella Haasse, W.F. Hermans, Karl Ove Knausgård, Raymond Queneau en Jean-Paul Sartre (hier en daar heb ik dus toch wel íets gelezen tijdens mijn studie). Wanneer ik het zo teruglees is mijn score niet eens zo slecht, maar toch voel ik iets van teleurstelling. Het is een gevoel dat zo nu en dan ongetwijfeld elke literatuurliefhebber overvalt, wanneer hij zich realiseert dat hij nooit alles kan lezen.
Gelukkig beuren de woorden van Pieter Steinz in bovengenoemd interview me weer op: ‘Ik put troost uit mijn boekenkast, uit het kijken naar wat ik heb gelezen, nog kan lezen en nooit zal lezen.’ En zo is het: alles lezen is onmogelijk, maar daarom zijn de boeken die je wél leest des te waardevoller. Te beginnen met de door Steinz & Steinz geselecteerde titels.
Boekgegevens
Pieter en Jet Steinz,Steinz. Gids voor de wereldliteratuur, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 1810 7 (€ 34,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2015