Sophie is in shock als ze vanuit de gevangenis een brief ontvangt van Matty Melgren, een seriemoordenaar die twintig jaar geleden Noord-Londen terroriseerde en meerdere jonge vrouwen vermoordde. Dat is echter niet hoe Sophie hem kent; hij had in die periode een relatie met haar moeder en was als een vader voor haar. Tot hij werd opgepakt en Sophie en haar moeder radeloos achterbleven met talloze vragen, twijfels en schuldgevoelens. En nu wil hij haar na al die jaren zien. Zal Sophie eindelijk antwoord krijgen op de vragen waar ze al decennia mee rondloopt?
Door Istvan Kops
Victoria Selman is gespecialiseerd in profilering en criminele psychologie. Ze schreef eerder een reeks succesvolle politiethrillers en nu is er Niet mijn schuld, een Sunday Times-bestseller en haar eerste boek dat naar het Nederlands is vertaald.
Er worden veel thrillers geschreven over seriemoordenaars. Wat trekt je daarin als schrijver aan?
‘Ik ben altijd gefascineerd geweest door het kwade in de mens en wat iemand tot de meest verschrikkelijke daden drijft. Wat me echter vooral bezighield bij het schrijven van Niet mijn schuld was niet zozeer de seriemoordenaar, maar de slachtoffers die hij maakt. Ik ben namelijk niet alleen geïnteresseerd in seriemoordenaars, maar vooral in het effect van hun daden op hun omgeving en familie. Mijn uitgangspunt bij het schrijven van dit boek was dan ook de vraag hoe het zou zijn om er als kind achter te komen dat degene van wie je houdt een dergelijk monster blijkt te zijn. Hoe kun je leven met je eigen schuldgevoelens en hoe kun je daarna ooit weer mensen leren vertrouwen? Er zijn veel boeken geschreven vanuit het perspectief van de levenspartner van een seriemoordenaar, maar voor zover mij bekend is nooit vanuit het gezichtspunt van een kind. Toch zijn er verschillende seriemoordenaars geweest die een gezin met kinderen hadden, zoals de Green River Killer en Ted Bundy.’
Waarom zijn zoveel lezers in seriemoordenaars geïnteresseerd?
‘Ik denk dat we het kwaad vooral willen begrijpen, omdat we onszelf er dan tegen kunnen wapenen. Verder geeft het ook een fijn gevoel om over iets engs te lezen dat je persoonlijk op geen enkele manier kan raken. Wat me persoonlijk aan ze interesseert is dat mensen nooit alleen maar uit goed of kwaad bestaan. We hebben allemaal iets duisters dat ons onder de juiste omstandigheden kan aanzetten tot het kwaad.’
Kunnen we het kwaad in ze opmerken of is zoiets onmogelijk?
‘We gaan er allemaal van uit dat we het onmiddellijk doorhebben wanneer iemand niet deugt, maar de realiteit is anders. Tijdens het strafproces van Ted Bundy waren er demonstraties van vrouwen die ervan overtuigd waren dat hij onschuldig was. Alleen maar omdat hij er niet als een moordenaar uitzag. We hebben kennelijk een idee in ons hoofd zitten van hoe een misdadiger eruit moet zien. De meeste seriemoordenaars waren echter zo succesvol, omdat ze erin slaagden ongemerkt door het leven te gaan. Als je bovendien van iemand houdt, dan zie je niet het slechte in elkaar; dan zie je alleen wat je wílt zien. Het idee dat je met een seriemoordenaar samen zou kunnen leven is te absurd om überhaupt in overweging te nemen.’
Was er een specifieke seriemoordenaar die je inspireerde tot het schrijven van Niet mijn schuld?
‘Er waren er meerdere. Ted Bundy was een inspiratiebron, maar ook Dennis Radar die bekendstond als de BTK-killer (Bind, Torture and Kill). Toen de politie Dennis oppakte, hadden zijn nog thuis wonende kinderen geen flauw idee dat hun vader tot zulke gruwelijke daden in staat was. Wat we vaak vergeten is dat ook de familieleden van seriemoordenaars slachtoffer kunnen zijn en dat hun hele leven met zich mee moeten dragen. En dan is er vaak ook nog de guilt by association. Mensen zullen altijd denken dat je op een of andere manier de dader in bescherming hebt genomen.’
Wat was de grootste uitdaging tijdens het schrijven van dit boek?
‘Ik schreef dit boek tijdens de coronaperiode en de lockdown. Er was veel dat me afleidde van het schrijven doordat mijn kinderen niet naar school konden en ik verantwoordelijk was voor het thuisonderwijs. Tegelijk opende het voor mij een metaforisch raam naar een andere wereld, waardoor ik me minder opgesloten voelde. Het schrijven ging daardoor ontzettend gemakkelijk. De grootste inhoudelijke uitdaging was de lezer in spanning houden over de vraag of Matty nou echt een seriemoordenaar is. Niet mijn schuld moet het dan ook niet van de gore hebben, maar vooral van de psychologische spanning. Een schrijver is net een goochelaar. Je moet de aandacht van de lezer zien af te leiden zonder daarbij vals te spelen. Pas aan het einde van het verhaal moet alles voor de lezer op een logische manier samenkomen.’
Victoria Selman, Niet mijn schuld, vertaling: Karin Pijl, Uitgeverij Volt, 317 pagina’s (€ 23,99)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2023.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
