‘Engeleneiland’ ligt een week bij de uitgever als Breivik aan het moorden slaat. De Zweedse schrijfster Camilla Läckberg kijkt ‘met een klomp in mijn maag’ naar de aanslagen in Oslo en op het eilandje Utoya. In haar boek zijn rollen weggelegd voor de Nazi’s Speer en Göring en voor hedendaagse rechtse populisten. Ze wil voorkomen dat lezers denken dat zij het Noorse drama gebruikt om haar nieuwe werk te promoten.
‘Ik heb wel eerder politiek in mijn boeken verwerkt, maar nooit zo duidelijk als nu,’ vertelt Läckberg. ‘Maar ik denk nu veel over de politiek na en ik schrijf over wat mij zelf bezighoudt. Ik ben een beetje beschaamd dat in Zweden zo veel mensen op een populistische partij hebben gestemd. De kiezers zijn blijkbaar op zoek naar simpele oplossingen. Maar eenvoudige oplossingen bestaan niet. Ik heb daar een uitgesproken mening over. Daarom heb ik aan de uitgever gevraagd of ik een nawoord in het boek kon schrijven om de samenloop uit te leggen.’
Hoe is het mogelijk dat dit verhaal net verschijnt op het moment dat Breivik zijn aanslagen pleegt?
‘Een schrijver heeft een antenne voor wat er rondom hem of haar gebeurt. Daarom is het meer dan alleen toeval dat gebeurtenissen in een boek verschijnen als het in werkelijkheid ook gebeurt. In Zweden hebben wij ook een soort Breivik gehad. In Malmö heeft een sluipschutter wel tien buitenlanders neergeschoten voordat hij is opgepakt.’
Is dat het succes van de Scandinavische traditie? Sociale en politieke omstandigheden als uitgangspunten van thrillers?
‘Sommige schrijvers hebben een politieke agenda. Zoals bij voorbeeld Hennig Mankell of het duo Roslund en Hellström. Voor mij staat een goed verhaal voorop, het drama, de emoties van mensen. Natuurlijk komen mijn persoonlijke ideeen in mijn boeken voor, maar het is voor mij niet het uitgangspunt. Ik schrijf wat ik vind.’
Uw boeken spelen in Fjällbacka, een kleine plaats aan de westkust van Zweden, terwijl u in Stockholm woont. Is een dorp als achtergrond beter voor een spannend boek?
‘Ik ben geboren en opgegroeid in Fjällbacka en kom er nog vaak. Ik schrijf vanuit mijn geheugen en stop veel eigen ervaringen in mijn boeken. Het zomerkamp in Engeleneiland, daar ben ik als kind vaak geweest. Ik vermeng de geschiedenis met mijn fantasie. Dan beschrijf je het beter als het je eigen achtergrond is. Want details zijn belangrijk in een spannend boek. Het hoeft niet waar te zijn, maar wel geloofwaardig. En je maakt het geloofwaardig door de details. Ik ben getrouwd met een politieagent. Dat is handig als het om details van het politiewerk gaat. Ik ben uit Fjällbacka vertrokken voor mijn studie economie en sindsdien woon ik in Stockholm. Maar voor mijn boeken is een dorp beter. Daar is de sociale druk veel groter dan in de stad. Het is daar heel belangrijk wat de buren vinden.’
Ystad is bekend geworden door inspecteur Wallander. Wordt Fjälbacka ook zo bekend als die zuid Zweedse stad?
‘Er zijn wandelingen in het dorp uitgezet onder leiding van gidsen. Er worden films gemaakt van mijn boeken. Ik hoop dat het economisch goed is voor het dorp. De mensen zijn trots op mijn boeken en werken echt goed mee. Het is heel populair om een dode in de tuin te hebben of een lijk in het huis. Iedereen heeft wel eens in een van de films opgetreden. Ja, ik ook. Het is gewoon hartstikke leuk om te doen.’
Geen angst voor de camera? Voor optredens?
‘Ik heb vijf jaar in de marketing gezeten dus ik weet hoe het als auteur werkt. Je moet een goed boek schrijven maar daarna moet je ook voor de marketing zorgen. Dat betekent reizen om je boek te promoten, optreden voor de televisie, zalen toespreken. Ik ben afgelopen televisieseizoen op de Zweedse tv geweest in de serie Dancing with the stars. Ik ben tot de kwartfinale gekomen. Ik wist niet dat dansen zo leuk was. Maar ik was gekoppeld aan een danser uit Estland die vorig jaar won. Dus zo gek is dat niet. Het was een geweldige ervaring en dan raak je ook die zenuwen voor de camera snel kwijt.’
Camilla Läckberg, Engeleneiland, Uitgeverij Anthos, ISBN 978 90 414 2013 8 (€ 19,95)
