Wie een historische thriller van Nederlandse bodem wil lezen, kan eigenlijk niet om Jeroen Windmeijer heen. Sinds hij debuteerde met Het Petrusmysterie leverde hij de ene na de andere bestseller af. Onlangs heeft hij een nieuw werk aan zijn snel uitbreidende oeuvre toegevoegd, De schaduw van Vermeer, het eerste deel uit de Delft-trilogie.
Door: ISTVAN KOPS
Docent Fabian de Ligt krijgt de schrik van zijn leven als tijdens een gesprek over de beroemde schilder Johannes Vermeer zijn gesprekspartner, pater Ignatius, plots het leven laat. Niet lang na het gesprek volgt een reeks mysterieuze inbraken die alle met Vermeer te maken hebben. Ongewild raakt Fabian bij die inbraken betrokken. Hij besluit te onderzoeken wat er aan de hand is en stuit daarbij op een schimmige wereld van verdwenen schilderijen en vervalsingen.
De schaduw van Vermeer is het eerste deel van de Delftse trilogie. Kun je iets meer over die trilogie vertellen?
‘Ik heb drie altijd een mooi getal gevonden. Het begon met de Leidse trilogie, daarna volgden er drie boeken die zich in Zuid-Amerika afspeelden en ik heb drie boeken samen met Jacob Slavenburg geschreven. Met de drie boeken over Delft wilde ik in elk geval één boek over de schilder Vermeer schrijven. Hij is iemand om wie je niet heen kunt als je het over deze stad hebt. De andere twee boeken zullen zich net als het eerste deel in Delft afspelen, maar met een ander onderwerp en andere personages. Doordat ik telkens een contract voor drie boeken van mijn uitgever krijg, voel ik een enorme rust in mijn hoofd en kan ik enorm creatief zijn.’
Wat maakt Vermeer voor jou zo bijzonder?
‘Ik ben in Delft geboren, heb er tijdens mijn middelbare schooltijd op een Jezuïetencollege gezeten en heb me mede daarom altijd erg verbonden gevoeld met de stad, die ook voor Vermeer erg belangrijk was. Ik heb zijn werk altijd bijzonder interessant gevonden, omdat hij mensen liet zien tijdens hun dagelijkse bezigheden. Iemand die een brief schrijft of een glas wijn drinkt. Het is alsof hij bij een huiselijk tafereel arriveert, een foto neemt en dan weer verdwijnt. Er zit een zekere terloopsheid in zijn werk die me zeer bevalt. Wat me verder aan hem fascineert, is dat er zo weinig over hem bekend is.”
Geeft dat jou als schrijver extra vrijheid om bepaalde zaken vanuit je eigen fantasie in te vullen?
‘Als ik aan een nieuw boek begin dan start ik altijd met een onderzoek naar de feiten. Op een gegeven moment stuit ik tijdens dat proces op witte vlekken of op wetenschappelijke controverses en dan gaat mijn fantasie aan de slag. Ik probeer mijn fantasie dan zodanig te kanaliseren en op te schrijven dat de lezer bereid is om met me te gaan in mogelijke alternatieve verklaringen voor bepaalde historische gebeurtenissen.’
‘Het is alsof hij bijeen huiselijk tafereel arriveert, een foto neemt en dan weer verdwijnt.’
Hoe neem je al die feitelijke kennis tot je en hoe verwerk je vervolgens al die feiten tot een spannend verhaal?
‘Mijn eerste doel is altijd om een spannend verhaal te vertellen. Tegelijkertijd vind ik het fijn als mensen iets van mijn boeken opsteken en tot de conclusie komen dat je soms ook met een andere blik naar de geschiedenis kunt kijken. Voordat ik met een boek start, heb ik meestal al zo’n tachtig tot honderd pagina’s aan aantekeningen die het resultaat zijn van bezoeken aan musea, gesprekken met deskundigen en het lezen van boeken. Een deel van die aantekeningen probeer ik dan in mijn boeken te verwerken. Als ik begin weet ik meestal al wel hoe het ongeveer af gaat lopen, maar hoe ik daar kom, is ook voor mezelf nog een raadsel. Ik heb gelukkig een strenge redacteur die er op toeziet dat ik niet te veel informatie in mijn boeken stop, waardoor de vaart en de spanning in het verhaal blijven.’
Hoe ben je überhaupt op het verhaal van De schaduw van Vermeer gekomen?
‘Het begon met mijn fascinatie voor Han van Meegeren, de meestersvervalser die vervalste schilderijen van Vermeer aan onder andere het Boymans van Beuningen museum wist te verkopen. Hij was een schilder die wanhopig op zoek was naar erkenning en die niet kreeg. De schaduw van Vermeer is vooral een boek over tragische figuren die vinden dat ze meer in hun mars hebben en te weinig waardering krijgen van hun omgeving. Het is een universeel menselijk thema, waar we allemaal wel eens mee te maken hebben. Als ik het op mezelf betrek dan weet ik dat ik weliswaar goede boeken schrijf, maar dat er vanuit de literaire wereld soms met enig dedain op thrillers wordt neergekeken. Onterecht denk ik, het is een zeer divers genre, waar alle menselijke emoties de revue passeren.’
Jeroen Windmeijer, De schaduw van Vermeer, Uitgeverij Harper Collins Hol- land, 416 pagina’s (€24,99)
Dit interview verscheen in de Boekenkrant, editie februari 2024.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
