Søren Sveistrup is misschien niet zo’n heel bekende naam, maar hij heeft er inmiddels een lang schrijversleven op zitten. Deze maand verschijnt zijn debuutroman Oktober, maar de Deen is vooral bekend als bedenker en scenarioschrijver van de succesvolle tv-serie The Killing.
Door Istvan Kops
In Oktober wordt een alleenstaande moeder op brute wijze vermoord in haar huis in Kopenhagen. Wanneer de politie arriveert op de plaats delict, treft men daar een kastanjepoppetje aan. Aanvankelijk besteden ze hier geen aandacht aan, maar als er nog een vrouw wordt vermoord en een zelfde poppetje wordt gevonden, begint de politie te vermoeden dat er een verband is tussen de zaken.
Oktober is je debuutroman, maar je bent al heel lang bezig met schrijven. Kun je iets vertellen over je achtergrond?
‘Toen ik in de twintig was, studeerde ik literatuurwetenschap in Kopenhagen en wilde ik al heel graag een boek schrijven. Ik had alleen nog niet de technische bagage en de moed om eraan te beginnen. Ik vreesde vooral de eenzaamheid van het schrijven. Op de filmacademie ben ik een stuk zelfverzekerder geworden over mijn schrijfcapaciteiten, en na jaren van samenwerking in de tv-wereld was ik ook niet meer zo bang om alleen aan een project te werken. Ik tekende een contract bij een Deense uitgever en begon aan mijn debuut. Wat ik me echter niet realiseerde was dat ik te veel hooi op mijn vork nam. Ik was op dat moment ook nog bezig met twee tv-series en twee films. Ik kreeg een burn-out en moest alles laten vallen. Mijn echtgenote zei toen tegen mij dat ik dit boek hoe dan ook af moest maken en dat heb ik gedaan.’
Was de eenzaamheid van het schrijven zo erg als je had gevreesd?
‘Na vijfentwintig jaar in het televisievak was het fijn om eens alleen aan iets te werken. Het mooie is dat je niemand om toestemming hoeft te vragen voor bepaalde scènes, zoals bijvoorbeeld een helikopterachtervolging, want bij een boek ben je niet aan een budget gebonden. Ik kan schrijven wat ik zelf wil. Verder kwam ik erachter dat het solowerken eigenlijk heel goed bij mijn persoonlijkheid past.’
Miste je niet de feedback van anderen na zoveel jaren van samenwerking in de tv-wereld?
‘Dat is precies waarom ik zoveel respect heb voor romanschrijvers. Doordat je gedurende lange tijd in je eentje aan een boek werkt, slaat op enig moment de twijfel toe. Ik heb er echter voor gekozen om tijdens het schrijfproces met niemand contact te hebben. Het was iets waar ik helemaal alleen doorheen moest.’
Wat was de grootste uitdaging tijdens het schrijven?
‘Het bedenken van een goed plot. Ik ben sowieso altijd heel erg plotgedreven. Ik hou ervan om mensen mee te nemen in een achtbaan met allerlei bizarre en onverwachte plotwendingen, maar de uitdaging is om het allemaal wél te laten kloppen. Een echt goede verhaallijn bedenken is wat dat betreft net wiskunde. Verder vond ik het belangrijk dat het boek meer bood dan alleen maar spanning en vermaak. Er moest ook een onderliggend sociaal thema in zitten. Iets wat mij ook persoonlijk aan het hart ging.’
Een van de thema’s die je aansnijdt is kindermishandeling. Was het moeilijk om daarover te schrijven?
‘Er zijn onderwerpen waar ik liever niet over schrijf, maar waarvan ik vind dat ik ze niet kan negeren. Ze zijn een realiteit in deze maatschappij. Bovendien trek ik me het lot van kinderen aan en ik vind dat we er alles aan moeten doen om ze te beschermen. Toch gaat het vaak mis en deze groep is vaak zo kwetsbaar. Er is momenteel een maatschappelijke discussie aan de gang in Denemarken of we wel voldoende doen voor het welzijn van onze kinderen.’
Kun je wat meer vertellen over de hoofdpersonages van Oktober?
‘Thulin en Hess zijn twee politiemensen die tegen hun zin bij de afdeling moordzaken zitten. Ze hebben allebei een karakter dat compleet tegenovergesteld is aan dat van mijzelf. Ik beschouw mezelf vooral als iemand die altijd aardig en beleefd wil zijn, terwijl Thulin en Hess overal maling aan hebben. Zij zijn vooral met zichzelf bezig en zijn niet bang om nee te zeggen als iets hen niet zint. Dit soort karakters hebben me altijd erg aangetrokken als schrijver. Een mooi voorbeeld daarvan is Sarah Lund uit The Killing. Ik vind het bevrijdend om te schrijven over mensen die niet aan bepaalde sociale verwachtingen willen voldoen.’
Over verwachtingen gesproken, je bent bekend als de bedenker van The Killing. Legt dat nog een bepaalde druk op je of beschouw je dat vooral als een voordeel?
‘Ik word binnenkort vijftig jaar en tot voor kort heb ik maar nauwelijks van mijn successen kunnen genieten. Ik was daar gewoon niet goed in. Vijf jaar geleden zou ik hebben gezegd: “Jaja, ik weet het, ik heb The Killing bedacht, maar laten we het daar nu alsjeblieft niet meer over hebben.” Ik was altijd weer met een volgend project bezig. Ik denk dat dat ook een van de redenen van mijn burn-out is geweest. Ik heb mezelf nooit enige rust gegeven en ik wilde altijd aan de verwachtingen voldoen die men van mij had.’
Foto Søren Sveistrup: Les Kaner
Boekgegevens
Søren Sveistrup, Oktober, vertaling: Corry van Bree, Uitgeverij A.W. Bruna, 432 pagina’s, ISBN 9789044977431 (€ 18,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie 1 oktober 2018.
