Nadat ze een jaar hebben overleefd op een onbewoond Schots eiland voor een realityprogramma, wachten acht mensen op de boot die hen komt ophalen. De boot blijkt echter niet te komen en de paniek in de groep slaat toe. Zijn ze vergeten of juist bewust achtergelaten? De sfeer, die toch al bijzonder slecht was, bereikt een nieuw dieptepunt. Het buitenbeentje Maddy moet het ontgelden en opeens is ze haar leven niet meer zeker als de jacht door de overige leden van de groep op haar wordt geopend.
Door Istvan Kops
Sarah Goodwin heeft een bachelor en een master in creative writing. Toen haar debuut Gestrand afgelopen jaar in Engeland verscheen, werd het meteen begroet met een vijfsterrenregen.
Hoe kwam je op het idee om dit verhaal te schrijven?
‘Ik werd geïnspireerd door verschillende reality tv-programma’s waarin mensen met heel weinig middelen moeten zien te overleven op een eiland, maar ook door boeken als Heer der vliegen van William Golding, Het strand van Alex Garland en Verloren nachten van T.C. Boyle. In deze boeken is sprake van afgelegen gemeenschappen die uit elkaar vallen door menselijke tekortkomingen, zoals hebzucht, seksisme en jaloezie. Ik wilde onderzoeken of vrouwen zich onder deze omstandigheden net zo zouden gedragen als mannen.’
Hoe waarschijnlijk is het dat de gebeurtenissen die zich in Gestrand ontvouwen daadwerkelijk zouden kunnen plaatsvinden?
‘Aanvankelijk dacht ik dat het uitgangspunt van het verhaal te vergezocht was. Welk tv-bedrijf zou een programma toestaan waarin mensen elkaar zulke verschrikkelijke dingen aandoen? Je ziet de morele grenzen echter steeds meer verschuiven naarmate er meer van dit soort realityshows op tv verschijnen. De coronapandemie heeft bovendien aangetoond hoe weinig we om andere mensen geven als die ons in de weg lopen. Vooral aan het begin van de pandemie zagen we hoe egoïstisch mensen kunnen zijn, toen ze hele voorraden uit de supermarkten meenamen. Als deze mensen zich op een eiland met weinig levensmiddelen hadden bevonden, dan kun je je misschien een voorstelling maken van hoe erg het uit de hand zou kunnen lopen. Als er geen autoriteit is die toezicht op ons houdt, dan is het dunne laagje vernis van de beschaving snel verdwenen.’
Heb je je voornamelijk laten leiden door je fantasie bij het schrijven van dit verhaal of kwam er ook onderzoek bij kijken?
‘De meeste research die ik heb gedaan betrof praktische zaken die je nodig hebt voor het overleven in het wild. Voor wat betreft de personages en hun mindset ben ik uitgegaan van persoonlijke ervaringen. Het meest uitdagende was om helemaal in het hoofd van Maddy te kruipen, omdat ze zo lang geïsoleerd leeft van de rest van de groep. Door periodes waarin ik te maken had met depressies kon ik me uiteindelijk toch goed inleven in wat zij moest doorstaan. Het moment dat Maddy een donkere grot op het eiland kan verlaten en voor het eerst sinds lange tijd de zon weer ziet, is dan ook gebaseerd op een persoonlijke ervaring.’
Het eiland waarop het verhaal zich afspeelt, wordt zo levendig beschreven dat je gaat denken dat het echt moet bestaan, maar het is nergens op Google Maps terug te vinden. Had je een bepaalde plek in gedachten toen je Gestrand schreef?
‘Ik zou willen dat het een bestaande plek is, maar dat is helaas niet het geval. Ik houd van het idee dat het eiland zelf ook een personage is, aangezien het op een gegeven moment Maddy’s enige vriend is. Het eiland neemt haar in bescherming en zorgt ervoor dat ze veilig is. De anderen die het eiland níet op waarde weten te schatten ondergaan juist daardoor de grootste ontberingen. Het creëren van een imaginair eiland gaf me erg veel vrijheid, omdat ik het helemaal kon inrichten zoals ik het zelf voor ogen had. Ik hoefde mijn verhaal daardoor niet aan de locatie aan te passen. De locatie en de setting van een verhaal zijn voor mij altijd bijzonder belangrijk, aangezien ze me helpen om een plot goed neer te zetten.’
Gestrand is niet zomaar een thriller waarin een stel mensen elkaar op een verlaten eiland opjagen, maar een verontrustend verhaal over wat mensen elkaar aan kunnen doen als ze op de proef worden gesteld. Was dit van tevoren ook jouw insteek toen je aan dit verhaal begon?
‘Mijn insteek was om verschillende soorten kracht te laten zien. Vrouwen wordt vaak verteld dat mannen fysiek sterker en sneller zijn en dat vrouwen in extreme situaties vaak afhankelijk van mannen zijn. Fysieke kracht is echter niet de enige kracht. Maddy is zowel mentaal als emotioneel bijzonder weerbaar, is uit het juiste morele hout gesneden en is ongelooflijk moedig. Juist die kwaliteiten zorgen ervoor dat ze overleeft. Verder gaat het ook om het persoonlijke verlies dat Maddy met zich meedraagt. Als ze op het eiland aankomt, heeft ze een trauma te verwerken dat te maken heeft met de dood van haar ouders. Dat geeft voor mij een extra interessante laag aan het verhaal. Het gaat in dit boek vooral om de psychologische spanning. Er zit weliswaar actie in het verhaal, maar de kern van Gestrand is tot welk kwaad de mens in staat is.’
Sarah Goodwin, Gestrand, vertaling: Els van Son, Uitgeverij Ambo|Anthos, 336 pagina’s (€ 21,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
