Genadeschot is de nieuwe thriller van Felix Weber, die met zijn vorige boek Tot stof in 2017 De Gouden Strop won. Wederom liet Gauke Andriesse zich voor zijn tweede boek onder het pseudoniem Felix Weber inspireren door een van de gruwelijkste gebeurtenissen uit onze geschiedenis: de Tweede Wereldoorlog.
Door Istvan Kops
Gedreven door een zucht naar avontuur meldt Eden Lumas zich bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog aan bij het Duitse leger. Aan het Oostfront ontdekt hij dat hij terecht is gekomen in een meedogenloze vernietigingsoorlog. In zijn poging een Joodse vrouw en haar baby te redden, wordt hij ontdekt, terechtgesteld en voor dood achtergelaten. Hij overleeft het en maakt vanaf dat moment jacht op Julius Liedtke, de SS’er die verantwoordelijk was voor zijn executie. Na de oorlog komt Lumas terecht in Argentinië, waar hij het spoor van Liedtke oppakt.
Je schetst in Genadeschot een heel gedetailleerd beeld van het naoorlogse Argentinië en de gruwelijkheden die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben afgespeeld. Wat voor research heb je hiervoor gedaan?
‘Over de vernietigingsoorlog in het oosten is al heel veel geschreven. Ik heb vooral inspiratie gehaald uit De welwillenden van Jonathan Little, waarin minutieus de ervaringen van een invloedrijk officier van de Sicherheitsdienst worden beschreven. Verder is Leven en Lot van de Russische oorlogsjournalist Vasili Grossman, over de Russische kant van de Tweede Wereldoorlog, van grote invloed geweest. Ik heb daarnaast negen jaar in Ecuador gewoond en ben een paar keer in Buenos Aires geweest. Mijn liefde voor de landschappen en de geschiedenis van Latijns-Amerika probeer ik ook in mijn boeken te stoppen.’
Je schrijft over een ravijn waarin duizenden Joden werden verzameld en doodgeschoten. Heeft deze plek daadwerkelijk bestaan?
‘Ja, dat is het ravijn van Babi Jar in Oekraïne. De Duisters hebben deze plek op een hele georganiseerde manier volgestopt met mensen. Er was zelfs een kantine voor de soldaten. De hele logistiek was er dusdanig op gericht om in zo weinig mogelijk tijd zoveel mogelijk mensen om het leven te brengen. Zelfs de meest geharde SS’ers werden er gek. Het liet ze kennelijk toch niet onberoerd dat vrouwen, kinderen en bejaarden met duizenden tegelijk werden doodgeschoten.’
Martin Bormann, de privésecretaris van Adolf Hitler, speelt ook een rol in het boek. Het is onduidelijk hoe hij aan zijn einde is gekomen. Wat is jouw theorie over zijn lot?
‘Er is een plaatsje in Argentinië dat Bariloche heet. Het doet een beetje aan Beieren denken en was daarom een populaire plaats onder nazi’s. Je kunt daar tegenwoordig een tour doen langs verschillende plekken waar bekende nazi’s hebben verbleven. Daarbij wordt ook een huis bezocht waar Eva Braun en Hitler gewoond zouden hebben. Dat verhaal is ontstaan, omdat hun lichamen nooit zijn gevonden. Ik zou nooit Hitler zelf in Genadeschot hebben kunnen verwerken, want dat zou volstrekt ongeloofwaardig zijn geweest. Van iemand als Eichman stond echt vast dat hij naar Argentinië is ontkomen. Bormann zit wat dat betreft een beetje in het midden. Er zijn verhalen dat hij in Argentinië heeft gewoond, maar het is waarschijnlijker dat hij bij het ontsnappen uit een bunker in Duitsland om het leven is gekomen. Ik vond dat ik het voor de lezer wel voldoende aannemelijk kon maken dat hij naar Zuid-Amerika is ontkomen.’
Hoe dicht staat het personage Eden Lumas bij Felix Weber?
‘Het tragische van dit personage zit deels in mijzelf. Ik ben gelukkig getrouwd, heb een gezin, een fijne baan, maar heb wel oog voor de sombere kanten van het leven. Ik ben gevoelig voor melancholie en weemoed. Ik zal als schrijver nooit een hoofdpersoon met een licht gemoed kunnen beschrijven. Er is een gezegde uit het boeddhisme dat me erg aanspreekt: we staan in onze eigen schaduw en we vragen ons af waarom het donker is.’
Wat was de reden om onder het pseudoniem Felix Weber te gaan publiceren?
‘Toen ik voor het eerst met mijn nieuwe uitgever Meulenhoff in contact kwam, zeiden ze dat het goed zou zijn om aan een nieuwe start een andere naam te verbinden. Dat sprak me wel aan. Weber is de naam van mijn grootvader die leraar in Nederlands-Indië was. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is hij in een gevangenkamp terechtgekomen en moest hij aan een spoorweg werken. Hij is daarbij om het leven gekomen en nooit teruggevonden. Ik vond het mooi om zijn naam op deze manier te laten herleven.’
Je bent tweevoudig winnaar van De Gouden Strop. Schept dat nog bepaalde verwachtingen?
‘Het fijne van zo’n prijs is dat je meer aandacht krijgt, want de aandachtsspanne voor een boek is maar heel kort. Er komen zoveel thrillers uit. Als je boek op een long- of shortlist van een prijs komt, krijgt het opnieuw een boost. Het is gewoon fijn om erkenning te krijgen. De lat probeer ik vooral voor mijzelf hoog te leggen, daar heeft het winnen van een prijs niet zoveel invloed op.’
Vind je het niet jammer dat er zo weinig prijzen zijn voor thrillers?
‘De boekenplanken in winkels staan vol met Scandinavische schrijvers. Het is een verdienste van Tomas Ross dat hij de aandacht voor vaderlandse titels op de agenda heeft gekregen en dat er met De Gouden Strop een prijs voor Nederlandstalige thrillers is gekomen. Het gemiddelde niveau van Scandinavische thrillers is echt niet hoger dan die van Nederlandse bodem.’
Boekgegevens
Felix Weber, Genadeschot, Uitgeverij Boekerij, ISBN: 9789022583807, 368 pagina’s (€ 17,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie 7 januari 2019.
