Durf jezelf te zijn, is de boodschap van de verhalenbundel Brave New Love. Vier van de schrijvers vertellen ons waarom young adult-boeken een breder scala aan perspectieven zouden moeten aanbieden.
Jen Minkman, de uitgever en een van de auteurs van de bundel, wilde met dit boek laten zien dat YA-verhalen divers én herkenbaar kunnen zijn. Jen: ‘Toen ik veel boeken in het YA-genre ging lezen, viel me al snel op dat daar vrijwel niet aan diversiteit wordt gedaan. Daar wilde ik graag verandering in brengen.’ Voor de bundel schakelde ze de hulp in van een aantal auteurs uit het fonds van haar uitgeverij, Dutch Venture Publishing. Ze vroeg hen het woord voort te zeggen en spoorde ook andere schrijvers, waaronder debutanten, aan mee te doen.
Samen anders zijn
Zelf schreef Jen voor deze bundel ‘Het bitterzoetste verhaal’, over de vriendinnen Selma en Aisha, twee meisjes die opgroeien in de traditionele, spirituele wereld van Antakya, Turkije. ‘Ik ben vijftien jaar geleden in Antakya geweest, waar dit verhaal zich afspeelt, en de omgeving inspireerde me enorm,’ vertelt ze. Dat is goed terug te zien in haar verhaal, dat ze in geuren en kleuren tot leven brengt. Hoewel Aisha moet verbergen dat ze zich als een jongen in een meisjeslichaam voelt, is ze wel zeker over haar identiteit. We volgen echter het perspectief van Selma. ‘Zij is weliswaar volgens de standaard van haar cultuur meer “normaal”, maar worstelt met wie ze is en wat ze wil,’ aldus Jen. Een interessante keuze, omdat het nog maar eens aangeeft dat je niet ‘anders’ hoeft te zijn om je anders te voelen.
Voor Miranda Peters, die het verhaal ‘Vuurkoningin’ schreef, draait diversiteit in literatuur vooral om herkenning. ‘Ik vind het belangrijk dat iedereen, en vooral de lezer, een stukje van zichzelf kan herkennen in mijn personages,’ vertelt ze. In dit fantasieverhaal ontmoeten de meisjes Lexi en Daan elkaar in een vliegtuig. Daan weet iets over Lexi dat die zelf nog niet weet – dat ze de kracht van het Vuur bezit. Als Begeleider is het aan Daan om Lexi veilig naar het Huis der Elementen te brengen, zodat ze daar haar krachten kan leren beheersen, en helpen de wereld een stukje veiliger te maken. Samen leren ze zichzelf te accepteren zoals ze zijn.
Aan het begin van het verhaal kun je makkelijk denken dat Daan een jongen is – niet alleen door haar naam, maar ook omdat ze zich aangetrokken voelt tot Lexi. Ik vroeg Miranda of dit een bewuste keuze was. ‘Stel, je zou van Daan een jongen maken, wordt het verhaal dan anders? Nee, want liefde en in dit geval, de actie, veranderen niet. De gevoelens van de hoofdpersonen blijven gelijk,’ legt ze uit. ‘Daarnaast ben ik dol op plottwisten en zet ik de lezer graag op het verkeerde been.’
Een wereld zonder labeltjes
‘Er is veel diversiteit tussen mensen, maar ook in ieder mens zelf,’ meent Isabel Peters. ‘En “anders zijn” reikt verder dan labels als afkomst, handicap, huidskleur, religie of seksuele voorkeur. Ieder mens is uniek.’ In haar verhaal ‘Sanssouci’ zoeken Thomas en Mel naar een manier om zichzelf te kunnen zijn. Thomas komt uit de jaren twintig en is als het ware op de vlucht voor wat hij zijn ‘abnormaliteit’ noemt, namelijk zijn gevoelens voor jongens. Mel, die in het heden leeft, heeft geen problemen met zijn homoseksualiteit, en vecht juist tegen de hokjes waarin mensen hem willen plaatsen. Beiden vinden ze een veilige haven – en elkaar – in Sanssouci, een park in Potsdam. Een tijdloze plek door de sprookjesachtige gebouwen, vindt Isabel. ‘Sanssouci betekent in het Frans “zonder zorgen”. Het is daarmee voor mij dé plek om jezelf te vinden en durven zijn.’
Tamara Haagmans schreef haar verhaal ‘The Phantom of the Opera’ nadat ze de gelijknamige musical in Londen had gezien. Vooral de muziek inspireerde haar, paradoxaal genoeg, tot het schrijven over een doof meisje, Iris. ‘Ik bedacht me dat iemand die doof was, nooit kon genieten van bijvoorbeeld die muziek,’ legt ze uit. In het verhaal gaat Iris in op een nogal sinistere advertentie voor een vakantiebaantje: een man zoekt specifiek een jong meisje als hulp in de huishouding voor hem en zijn zoon Chris. Het is een vreemd huis: Chris komt nooit zijn kamer uit en zijn vader wil niet zeggen wat er aan de hand is. Langzamerhand weet Iris toch contact te leggen met Chris, juist dankzij haar doofheid. Daarmee laat de schrijfster mooi zien dat mensen met een handicap ook de held van het verhaal kunnen zijn. Tamara: ‘Mijn zoon groeit op met het idee dat het allemaal normaal is, hij ziet niet eens dat er iets “anders” is of dat sommige mensen een stempeltje hebben omdat ze “divers” zijn. Dat zou in boeken ook zo moeten zijn. Dat het zo normaal is dat er geen labeltje aan gehangen hoeft te worden…’
Boekgegevens
Jen Minkman, Miranda Peters e.a., Brave New Love, Dutch Venture Publishing, 300 pagina’s (€ 17,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie 3 september 2018.
