Op je 25ste weer bij je moeder moeten intrekken, omdat je vriendje je heeft gedumpt? Dat kan niet lang goed gaan. Maddy en haar moeder Roos zijn elkaars tegenpolen, maar staan beiden op een keerpunt in hun leven. Allebei grijpen ze naar de pen om hun frustraties van zich af te schrijven. Ondertussen probeert Maddy’s hippie-oma Loes hen te laten zien dat het leven geen ‘generale repetities’ kent: heb lef!
Door Mirjam Mulder
Een geslaagd experiment: Anya Niewierra, bekend van haar thrillers, schreef samen met haar dochter Merel Godelieve de humoristische feelgood-roman Ook dat nog. ‘We wilden heel graag iets samen doen,’ vertelt Merel, ‘maar als je twee verschillende stemmen hebt, is het heel moeilijk om samen één tekst te schrijven. Dus dachten we: “Waarom doen we het niet als dagboek, vanuit het perspectief van de moeder én de dochter?”’
Jullie hebben dus beiden een van de ‘dagboeken’ voor jullie rekening genomen. Hoe zag dat schrijfproces eruit?
Merel: ‘We werkten in zo’n live-document in Google Docs. Soms zaten we er samen in te typen, en soms gingen we om de beurt. Zo kon je ook heel makkelijk elkaars teksten in de gaten houden, hè mam? Je kunt ook de historie terugkijken, dus ik kon heel goed zien of zij wel of niet in mijn teksten had zitten rommelen. Dat was een heel mooi controlemiddel. En omdat het altijd live is, kun je ook meekijken met wat de ander aan het doen is, dat is heel leuk. Al zei mam ook weleens: “Ik word zo nerveus van die rode streep van jou!” Je weet wel, die streep van “Merel is online”.’
Anya: ‘Ik heb ook eigenlijk een jaar lang achter Merel aangehobbeld. Want ik werk fulltime, dus ik had alleen in het weekend tijd. Daardoor bepaalde zij soms het verhaal. Dat was wel anders dan met mijn thrillers, waar ik de regie heb. Nu zette opeens mijn dochter de toon, en daar moest ik dan op reageren; hoe doe ik dat?’
Merel: ‘Ik heb een koffiebar en een bakkerij, waardoor ik mijn eigen uren best goed kan indelen. Dus ik zei steeds: “Mam, ik heb weer iets nieuws bedacht, en we zitten nu op hoofdstuk twee!”’
Anya: ‘Op een gegeven moment had zij het zomergedeelte al klaar, en was ik nog in maart! En toen had zij opeens bepaald dat ze naar Corfu gingen…’
Merel: ‘…en had ik allemaal nieuwe karakters bedacht. Dat was ook heel leuk. Ik bedenk dan een karakter zoals Bobbi, aan de hand van iemand die ik een keer had ontmoet op Corfu, en mam heeft daar dan weer een hele andere draai aan gegeven. Zij heeft van haar een ex-Dolle Mina gemaakt, en econoom, en haar zo weer een diepere invulling gegeven. Dat werkte eigenlijk heel goed.’
Hebben jullie ook iets van elkaar geleerd over je eigen schrijfstijl?
Merel: ‘Ik heb van mam geleerd dat ik in het begin te veel metaforen wilde gebruiken, ik vind het leuk om dingen heel groot op te blazen. En dat ik af en toe te snel wil gaan: ik bedenk iets, schrijf het op en ga door naar het volgende. Maar zij denkt echt over elke zin tien minuten na, waardoor het meteen perfect is. Dus dat heb ik van haar geleerd. En jij, heb jij wat van mij opgestoken, mam?’
Anya: ‘Jawel! Vooral hoe je met woorden kunt spelen. Zij noemt bijvoorbeeld ergens het woord “leegstandsbeheer” in een hele leuke context, en toen dacht ik: “Goh, zij is veel meer woordcreatief dan ik.” Merel weet hele mooie combinaties te maken die echt aanslaan, waarbij je in twee of drie woorden exact weet wat er bedoeld wordt. Dat doe ik haar niet na. Dat is misschien ook iets van jullie generatie, omdat jullie via de sociale media geleerd hebben om in hele korte zinnen iets te vertellen. Dat leerden jullie natuurlijk al vanaf kinds af aan, met die mobiele telefoons: ik moet nu in zes lettergrepen iets duidelijk maken–’
Merel: ‘Ja, bij elk nieuw sms’je moest je dokken!’
Anya: ‘En zij is daar echt heel erg getalenteerd in, dat merk ik gewoon. Ik denk nu dus ook veel vaker na over het effect van één woord, zoals Merel dat zo goed kan.’
In het boek zet de rebelse oma Loes het beeld dat wij tegenwoordig van ouderen hebben helemaal op zijn kop. Was dat ook de bedoeling?
Merel: ‘Ja, oma Loes is hartstikke cool. Onze oma, mams moeder, is eigenlijk helemaal niet zo, het tegenovergestelde juist. Maar ik vind haar wel altijd ontzettend weerbaar, en ze wordt niet graag oud gevonden. Je kunt haar in elke situatie plaatsen en ze gaat er gewoon lekker vrolijk doorheen. Daarin vind ik haar toch wel een beetje op oma Loes lijken, vind je niet?’
Anya: ‘Ja. Met oma Loes hebben we ook echt een statement willen maken. In Nederland zien wij tachtigers tegenwoordig vooral als dorre takken. Maar ik ken toevallig een aantal tachtigers, en die zijn gewoon topfit, staan midden in de samenleving, trekken hele belangrijke maatschappelijke initiatieven, zijn superscherp van geest. Maar de samenleving denkt dat ze allemaal in verpleegtehuizen zitten. Schnee von gestern, zeggen ze in Kerkrade: iets wat niet meer relevant is. En dat klopt gewoon niet met de feiten.’
Anya Niewierra en Merel Godelieve, Ook dat nog, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 256 pagina’s (€ 17,50)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
