Ken je Narcissus? Deze Griekse jongen vond zichzelf zo mooi, dat hij de hele dag naar zichzelf wilde kijken. In zijn tijd waren er nog geen spiegels, dus staarde hij in het water. Hij bleef zolang staren, tot hij van ijdelheid in een bloem veranderde. Je raadt het al: deze bloem is de narcis.
Gruwelijk
Verhalen als over de jongen Narcissus werden verteld in het oude Griekenland. Vaak waren ze bedoeld om te verklaren waarom de wereld was zoals die was. Of werd ermee aangetoond hoe het met je kon aflopen als je brutaal was tegen de goden. En dat was vaak niet best.
Zo kwam ooit Dionyssos, de god van de wijn, naar de stad Thebe. Om de god te vereren, droegen de mensen uit de stad – ook de soldaten – een klimopkrans om hun hoofd en hadden ze een staf in hun hand. Ze dronken wijn en vierden feest. Dat ging weleens zo ver dat ze in extase raakten en dieren gingen verscheuren. Pentheus, de koning van Thebe, werd woedend toen hij dit hoorde. Hij vond Dionyssos maar een verwijfde god. Zijn soldaten moesten vechten, niet feesten. De god van de wijn pikte het niet dat de koning hem een Grieks mietje noemde. Om wraak te nemen zorgde hij ervoor dat de moeder en tantes van Pentheus helemaal in extase raakten. Toen Pentheus voorbij liep door het bos, dachten de vrouwen dat hij een leeuw was en scheurden ze hem in stukken. Ze namen zijn hoofd mee terug naar de stad en daar kwamen ze langzaam weer tot zichzelf. Toen zagen ze wat voor gruwelijks ze hadden gedaan…
Sprookjesachtig
De Griekse mythen gaan over dingen die ook in ons leven nog vaak voorkomen: ruzie, liefde, vreemdgaan, wraak… Alleen zijn ze vaak veel gruwelijker en sprookjesachtiger dan ons echte leven. Een heleboel van deze verhalen kun je teruglezen in Griekse mythen van Imme Dros. Hierin maak je kennis met de held Herakles, die vlak na zijn geboorte al twee slangen doodkneep. Met Iason en de tocht van de Argonauten naar het Gulden Vlies en het drama met zijn vrouw Medeia. Ook lees je over Daidalos, die vleugels maakte om uit de gevangenis te ontsnappen. Over Theseus, die gevoerd zou worden aan de Minotaur, een wezen dat half stier, half mens is. En over de hebberige koning Midas, die wenste dat alles wat hij aanraakte in goud zou veranderen.
Dodenrijk
De omzwervingen van Odysseus gaan over, jawel, Odysseus, een man die er tien jaar over doet om thuis te komen, nadat hij in een verschrikkelijke oorlog heeft gevochten. Op de terugweg naar huis beleeft hij angstaanjagende avonturen. Een deel van zijn mannen wordt opgegeten door een eenogige reus en door de heks Kirke wordt hij naar het dodenrijk gestuurd. Als hij thuiskomt, blijkt dat er ondertussen ongevraagd honderd mannen in zijn huis zijn komen wonen, die zijn vrouw proberen over te halen om met een van hen te trouwen…
De afgelopen maanden stond Frank Groothof (bekend van onder meer het Klokhuis) op de planken met zijn theatershow Orpheus en de Hellehond van de Hades. Het verhaal van Orpheus gaat over een man die van de god van de onderwereld de kans krijgt om zijn overleden vrouw op te halen uit het dodenrijk. Hij mag alleen tijdens de weg naar de bovenwereld niet achterom kijken. Als hij dit toch doet, zal ze weer terugkeren naar het dodenrijk. In mei verschijnt van Frank Groothof ook een boek over Orpheus, met cd. Je bent wel gewaarschuwd. Wie het boek uitleest en dan terugbladert, zal weer terugkeren naar het dodenrijk.
Simone Kramer, De omzwervingen van Odysseus, Ploegsma, ISBN 90 216 1710 2 (€ 19,95)
Imme Dros, Griekse mythen, Athenaeum, Polak en Van Gennep, ISBN 978 90 253 0884 1 (€14,95)
Frank Groothof, Orpheus en de Hellehond van de Hades, Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90468 0204 5 (€ 19,95)
