Leon ziet als klein kind hoe zijn oppas Elsie na een harde val zwaar gehandicapt raakt. Na het ongeluk is hij bang om de eerst nog bruisende en opgewekte Elsie in de levenloze staat te zien waarin ze verkeert.
Leon bezoekt haar elke week, eerst omdat zijn moeder het hem verplicht, later uit vrije wil. Hoe goed hij ook voor Elsie zorgt, Leons schuldgevoel blijft hem zijn leven lang achtervolgen. Uiteindelijk neemt hij het lot in eigen handen in een poging zijn schuld te vereffenen.
Jan Vantoortelboom debuteerde in 2011 met zijn roman De verzonken jongen. Deze werd bekroond met De Bronzen Uil 2011 en de Prijs Letterkunde van West-Vlaanderen 2012. Zijn tweede roman, Meester Mitraillette, verscheen in februari 2014 en werd door het boekenpanel van De Wereld Draait Door uitgeroepen tot Boek van de Maand. De man die haast had is maar 144 pagina’s lang en leest makkelijk weg – al moet het niet worden verward met lichthartig leesmateriaal. Het belangrijkste thema is tijd: hoe denkt Leon over de tijd? Ervaart hij die anders dan anderen, en hoe beheerst dat zijn leven? Soms worden de gebeurtenissen tot in bijna poëtisch detail beschreven, maar af en toe wordt een scène afgedaan met een enkele zin. Het plot verloopt wel in chronologisch volgorde, al lijkt de tijd soms stil te staan in Leons leven. Dat komt deels door de schrijfstijl, maar ook door het feit dat Leons personage zich bijna niet ontwikkelt binnen het verhaal. Alleen de emoties die hij uit tegenover Elsie veranderen en groeien in de loop van tijd.
De man die haast had vertelt een melancholisch verhaal waarvan de kern pas doordringt na de laatste zin, die als het ware de cirkel rondmaakt. Het einde is open voor interpretatie: de lezer kan het opvatten als verrassend, maar ook als voorspelbaar. Een ding is in ieder geval zeker: Vantoortelbooms derde roman is een mooi stukje proza met een prachtige titel en een filosofische insteek. Wat is tijd en hoe gaan we ermee om? De man die haast had, weet het antwoord.
Boekgegevens
Jan Vantoortelboom, De man die haast had, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 254 4407 5 (€ 17,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie maart 2015
