De geschikte jongen vangt aan als een huiselijk verhaal over enkele families op een bruiloft. De sociaal-maatschappelijke thematiek ligt al besloten in de openingszin van een moeder tegen haar dochter: “Ook jij gaat trouwen met een jongen die ik heb uitgezocht.” Al in het eerste hoofdstuk blijken uithuwelijking, sociale status en het Indiase kastensysteem diepe sporen te trekken door de dagelijkse levens van iedereen, net als de invloed van de voormalige kolonisator Engeland, jaren na het vertrek uit India. Er komen verschillende families langs, allemaal uit de Indiase upper class; het verhaal handelt aanvankelijk vooral over de verhoudingen tussen de familieleden, maar de minutieus uitgewerkte taferelen wijzen reeds subtiel op de Indiase maatschappelijke kwesties. Seth schrijft als een waarnemer, die de lezer door de ogen van enkele individuen het alledaagse bestaan in India onthult, om daarna langzaam het blikveld te verruimen naar de landelijke problemen. Seth lijkt hierin geen bijzonder geëngageerde boodschap te hebben. Hij beschrijft de eerste Indiase democratische verkiezingen in 1952, en de wrijvingen tussen Islamitische en Hindoestaande bevolkingsgroepen rond die periode (de spanning tussen Pakistan en India). De beschreven spanningen en onzekerheden dienen echter geen hoger doel dan het weergeven van de achtergronden van de geboorte van het nieuwe land.
Dat Seth, zoals Coetzee, een mondiaal, universeel schrijver is, blijkt uit het algemene, maar treffende taalgebruik. Zijn woordkeus en vertelwijze zijn toegankelijk, weinig metaforisch, eenvoudig zelfs, maar zeer raak. De geschikte jongen zal mensen over de hele wereld aanspreken, en iedere lezer zal zich geconfronteerd zien met een thematiek die tegelijkertijd typisch Indiaas en universeel is.
Vikram Seth, De geschikte jongen, Uitgeverij Van Oorschot, ISBN 978 90 282 5086 4 (€ 49,90)
