Boeken vermaken. Dat weten we allemaal. Ze brengen je op plekken waar je nooit geweest bent en laten je in levens duiken die niet de jouwe zijn. Maar daar wil ik graag nog wat aan toevoegen.
Een vriend van mij genaamd Henk vertelde me laatst dat zijn favoriete kinderboek de schoolatlas was. In dit grote, spannende mysterieuze boek vol kaarten kon hij uren wegdromen. De hele wereld in een harde kaft, ieder land slechts een paar bladzijdes ombladeren bij je vandaan. Het mooie was dat de kleine Henk die atlas maar niet vergeten kon. In mijn verhalen*laboratorium ligt nu zijn huidige Atlas. Op de wereldkaart in het midden kan je zien hoe hij met zijn verschillende zeilboten de wereld heeft rondgezeild. De kleine Henk is nu een grote Henk geworden met een hele rits zeeavonturen en zeilrecords op zijn naam. Je zal toch maar de auteur zijn geweest van die schoolatlas. De Aanstichter van Wereldreizen.
Boeken kunnen dus ook inspireren. Ik ga daar een stapje verder in. Boeken MOETEN inspireren. En zeker kinderboeken. Goeie kinderboeken ontstijgen ‘vermaak’. Nu hoef je helemaal niet moeilijk te gaan kijken. Als een schoolatlas een klein jongetje kan inspireren om later de wereld over te gaan reizen, hoeft het helemaal geen ingewikkeld literair kinderboek te zijn. Als er maar een vonkje vanaf kan springen dat iets in brand kan zetten. Het hoeft niet eens een uitslaand groot vuur te worden. Een smeulend maar af en toe roodgloeiend kooltje mag ook. We weten allemaal dat kleine smeulende kooltjes later nog voor grote branden kunnen zorgen. Eén van mijn gloeiende sinteltjes was vroeger een goedkope, niet geweldig geschreven serie avonturenpockets vol ongeloofwaardige situaties. Maar spannend dat het was! Niks was te gek; mijn jonge helden waren verstekelingen op bananenboten naar Zuid-Amerika of achtervolgden smokkelaars door de nachtelijke heide. Jongensavonturen! Veertig jaar later stak dat ene kleine gloeiende sinteltje mijn leven in brand toen ik besloot om avontuurlijke kinderverhalen te gaan maken. Ik durf zomaar te zeggen dat de dubieuze Willy van der Heide, de auteur van de Bob Evers-boekjes, hier best trots op zou zijn.
Stel je eens voor dat je kind door het lezen van dat ene boek dat je hebt gekocht later een bepaalde richting op gaat. Geïnspireerd door juist dat ene boek dat jij hebt gegeven. Dat je misschien achteloos hebt gepakt, of juist met veel aandacht en zorg hebt uitgezocht.
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2014.
Een mooie tekst waarin nostalgie weerklinkt. Laten we vooral kinderen blijven stimuleren om te lezen zodat zij hopelijk ook de ervaring van een vonkje mogen meemaken.