De meeste filosofen zoeken naar vaste grond. Ten Bos vindt dit veel te droog en neemt u mee op een fascinerende zoektocht naar waterig denken.
Iedereen weet dat water levensbelangrijk is. Hoe komt het dan dat zoveel mensen er eigenlijk geen aandacht aan besteden? Waarom negeren ze water? Waarom die onnadenkendheid? En ook: waarom worden mensen die zich intensief met water bezighouden, niet serieus genomen? Het is alsof we de mensen die zich beroepshalve op of in de buurt van water bevinden, niet helemaal vertrouwen.
Hoerenlopers, smokkelaars, zakkenrollers en messentrekkers houden zich op in de buurt van rivier en zee. Waar water is, is louche en onguur volk. Water, zo denkt de gegoede burgerij, is niet pluis. Water is unheimisch. Water is waar de mensen niet zouden moeten zijn. We zullen in dit boek zien dat dit wantrouwen jegens water al in de Griekse filosofie zijn contouren krijgt.
Onbekommerdheid, onverschilligheid en wantrouwen. Tegelijkertijd toch ook, en niet alleen bij onze koning, een mateloze fascinatie. De centrale vraag in dit boek luidt als volgt: Hoe heeft water menseneigenlijk laten denken en ook niet laten denken? Wordt het denken inderdaad bangelijk, ontwijkend of onverschillig? Is er niets anders over te zeggen? Zijn de duistere havenbuurten en de verre zeeën nietook de oorden van romantiek, dagdromerijen en poëzie? Gaan we niet allemaal op een mooie zomerdag naar het strand? Wat denken we eigenlijk als we ’s ochtends onder de douche staan, als we zwemmen of op open zee varen? Deze en andere vragen zijn in tal van boeken al aan de orde geweest, maar werden meestal vanuit een cultuurkritisch of historisch perspectief besproken. Daar is niets mis mee, integendeel zelfs, maar in dit boek wordt een filosofisch perspectief gekozen. Dat impliceert een herformulering van de onderzoeksvraag: wat hebben filosofen over water gedacht? Hoe heeft water filosofen laten denken?
Boekgegevens
René ten Bos, Water – Een geofilosofische geschiedenis, Uitgeverij Boom, ISBN 978 94 610 5978 9 (€ 24,90)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2015
