“Je deugt helemaal nergens voor,” zei zijn moeder, “Ga wat nuttigs doen.”
Dat deed hij. Hij veranderde de wereld. Hoe ver ga jij voor je dromen? Lees het inspirerende levensverhaal van Isaac Newton, in Geert Kimpens roman De Geheime Newton.
De moeder was onverschillig voor het gebroed dat in haar giste en wachtte gelaten op het baren. Op kerstavond zetten de weeën in die als vloedgolven tegen de weke buikvliezen van de magere vrouw beukten. De meid was door de sneeuw gestuurd om in het dorp de vroedvrouw van haar kersttafel te trekken. “Kom morgen maar terug,” had die gezegd, “er is niets wat ik nu kan doen. Zalig kerstfeest.” Maar de meid had bij thuiskomst nog niet de sneeuw uit haar winterjas geklopt, of vloekend had de bevalling zich aangekondigd. Met veel bombarie, geloei, gebalk en gekrijs. En daarna doodse stilte. In dit donker gebeitste bed, met de verbleekte fluwelen gordijnen aan de houten pilaren kwam hij op kerstnacht ter wereld. Alsof zijn geboorte gehoorzaamde aan de wetten van de alchemie. Eerst zorgde de natuur voor bederf en verrotting en daar ontstond nieuw leven uit. Nu het lijk van zijn vader was ontbonden en zijn lichaamssappen waren weggelekt in de donkere aarde, was dat bruine mengsel verdampt en uitgewasemd tot in de op barsten staande longblaasjes in de homp vlees. De wereld stierf voortdurend om opnieuw te worden geboren. De aarde was een groot dampend dier dat snuivend de adem van de ether inademde, dat gegiste mengsel uit het afval van de dood. Met afgrijzen had zijn moeder naar de bloederige prop gekeken die ze gebaard had, vertelde ze. Een klein, lelijk big dat slechts met verbeelding tot het menselijke ras kon gerekend worden. ‘Waar is de rest,’ had ze gedacht, ‘was dit misschien de nageboorte en was het kind nog onderweg?’ Maar meer had de natuur haar niet te schenken. “Zo miezerig… het past wel in een jampotje,” was alles wat de meid kon stamelen. Toen het gedrocht het plakkerig slijm rond zijn oogleden plots opentrok, slaakten de twee vrouwen een gil vol afschuw. Het leefde. Twee vuurkooltjes keken hen beschuldigend aan. Alsof hij had willen zeggen; “Heb ik hier om gevraagd? Gebeurt er nog wat met mij?”. Een eis om aandacht die hij kracht bijzette door een monsterachtig getrompetter. “Ga de vroedvrouw maar weer halen,” had zijn moeder gezegd. De meid zag op tegen de lange wandeling om medicijnen naar het huis van Lady Pakenham en bleef koppig zitten.
“Weer door die sneeuw en die barre wind,” had ze gesnauwd, “ik dacht het niet. Laten we wel wezen. Dat scharminkel haalt het toch niet, en straks ben ik zelf nog verkouden.”
Zijn moeder had begrijpend geknikt. Het had geen zin. Net voor ze in slaap viel, hoorde ze de kerkklok twee uur slaan. “Geboren en gestorven op een witte kerst. Het heeft wel wat,” dacht ze tevreden. Drie dagen verbleef het wezentje in het rijk der schaduwen. Een kussen rond het rimpelige nekje gevouwen omdat het gedeukte hoofdje steeds knakte als een takje aan de boom. Maar het vleesstolsel was blijven leven. De vierde dag veerde hij op. Op 29 december was het duidelijk dat een nieuwe Newton de wereld bevolkte. Toen pas kreeg hij zijn naam. Isaac. Hebreeuws voor ‘hij die lacht’. Isaac Newton. Een ongewenst, vaderloos jongetje voor wie er weinig te lachen viel. Jaren later had hij gehoord dat op diezelfde dag, 29 december 1642, Galileo Galilei zijn laatste adem uitblies. Alsof de Goden het vuur van Prometheus, dat de mensheid verlichting schonk, van Galilei hadden afgepakt en hadden overgedragen aan dat eigenwijze jongetje in die besneeuwde boerderij in Woolsthorpe. In de eeuwige kringloop van de natuur aangezwengeld door God zelf.
Boekgegevens
Geert Kimpen, De geheime Newton, Uitgeverij London Books, ISBN 978 90 295 7181 4 (€12,50)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2016.
