Epke van sportjournalist John Volkers is een ontwapenende biografie van topsporter Epke Zonderland en zijn lichaam. Over presteren onder druk, grenzen verleggen en omgaan met tegenslagen.
‘Turncommentator Hans van Zetten zei het treffend op tv: “De komende minuut gaat het leven van Epke Zonderland veranderen.” Hans had gelijk. Mijn olympische oefening aan de rekstok in Londen veranderde mijn leven. Het werden in mijn jaartelling de jaren voor Londen en de jaren na Londen. Zeker in mijn topsportjaren was dat zo. En nu word ik er ook nog dagelijks aan herinnerd. De volleyballer Ron Zwerver noemde dat eeuwig goud.
Die oefening in de O2 Arena was de oefening van mijn leven. Ik heb hem nog in mijn hoofd. Als ik hem terugkijk, dat is niet zo vaak hoor, dan word ik getroffen door al die commentaren van de tv-mensen. Van Zetten bij de nos, Mitch Fenner bij de bbc, dat tweetal van de Amerikaanse nbc. Die gaan allemaal behoorlijk los.
Ik was als zesde aan de beurt in die finale. In de kwalificatie, op dag één van de Olympische Spelen, was ik als eerste geëindigd. Ik was na de grote concurrenten. De twee Chinezen, Zou Kai, de olympisch kampioen van Peking, en Zhang Chenglong, de wereldkampioen, zaten voor mij, evenals Fabian Hambüchen, de Duitse wereldkampioen van 2007, met wie ik sinds mijn juniorenjaren duelleerde. Hij was aanvankelijk zo goed, als junior en neo-senior, dat ik dacht dat niveau nooit te kunnen halen. Totdat zoiets op een dag wel blijkt te kunnen.
Ik kwam laat uit de warming-upzaal naar de arena. Ik kende dat stadion. Ik had er in 2009 een wk geturnd en in januari had ik het olympische kwalificatie-evenement, het ote, daar afgewerkt.
Dat late binnenkomen deed ik met opzet. Lang wachten op de plek waar het moet gebeuren is een beproeving. Ik kwam binnen toen de Chinees Zou Kai nog bezig was. Hij was nummer vier, ik zes. Ik sloot me totaal af. Ik zat te stretchen, de spieren op lengte te houden. Na Zou moest Fabian Hambüchen en dan ik. Ik was nerveus, dat weet ik nog goed. Ik had niet gedacht dat ik nog zo zenuwachtig zou zijn bij dat speciale moment.
Mijn manier om de wedstrijdzenuwen onder controle te krijgen is de hele tijd mijn eigen oefening in mijn hoofd af te spelen. Het is visualiseren. Met het hoofd naar beneden, niet naar het podium kijken. Ik hoorde wel het publiek reageren, als Zou Kai een foutje maakte. Het ronddraaien aan de rekstok door Hambüchen, de nummer vijf van de finale, dat zie ik niet. Met opzet. Als zijn score wordt aangekondigd, sla ik die niet op. Ik denk dat ik Fabians score, 16,4 zo bleek later, tot dan ook mijn persoonlijke record aan het hoog rek, niet wist. Maar dat het goed was, dat voelde ik. Dat merk je aan de reacties van de mensen daar boven op de tribune en in de loopgang rond het podium heb je dat dan door.
Als ik de oefening begin, dan blaas ik van nervositeit. En daarna ben ik in het moment. Dat is het patroon. Je mag niet vooruitdenken, je mag niet terugdenken.
John Volkers, Epke. Van top tot teen, Uitgeverij Ambo|Anthos, 288 pagina’s (€ 21,99) www.amboanthos.nl
