Na het grote succes van duistere, spannende Scandinavische crimeboeken biedt Antti Tuomainen iets nieuws en unieks. De haasfactor is niet alleen spannend, maar ook ongelooflijk grappig. Een zeldzame combinatie, die het genre van de humoristische crime op de kaart zet.
Ik wachtte af. Perttilä steunde met zijn ellebogen op zijn knieën, kwam zo te zeggen dichterbij.
‘Hoe voel je je bij onze nieuwe structuur, deze nieuwe teambuilding, de openheid, samen dingen doen, in realtime dingen delen, dit groepsgevoel?’
‘Ik heb al eerder aangegeven dat het werktempo lager wordt daardoor en dat het lastiger is om…’
‘Het feit dat we met ons allen zijn hier, elkaar beter leren kennen, elkaars aanwezigheid voelen, van elkaar leren, ons slapende potentieel wekken?’
‘Tja…’
‘Je collega’s zeggen dat ze zichzelf hierdoor hebben gevonden als mens,’ zei Perttilä. ‘Ze zeggen dat ze een nieuw niveau hebben bereikt, niet alleen als wiskundige en analist maar ook als mens. Allemaal te danken aan het feit dat we de hindernissen hebben weggenomen. Alle hindernissen, intern en extern. We zijn naar een nieuw niveau gestegen.’
Perttilä’s ogen lagen diep in hun kassen, zijn donkere wenkbrauwen maakten het lastig zijn blik te duiden. Maar ik kon wel zien dat het brandde in die kassen, dat ze in lichterlaaie stonden. Onzekerheid schraapte met haar nagels over mijn rug.
‘Dat weet ik niet,’ zei ik. ‘Ik vind het lastig om dat soort… niveaus te beoordelen.’
‘Lastig te beoordelen,’ herhaalde Perttilä terwijl hij achteroverleunde. ‘Oké. Van wat soort taken heb je zelf het gevoel dat je er klaar voor bent?’
De vraag verraste me volkomen. Ik kon ternauwernood mijn handen op mijn schoot houden.
‘Van de taken die ik al heb natuurlijk,’ zei ik. ‘Ik ben wiskundige en…’
‘Hoe zie je jezelf binnen het team?’ onderbrak hij me. ‘Wat draag jij bij aan het team, aan de gemeenschap, het gezin, wat is jouw geschenk aan ons?’
Was dit een strikvraag? Ik besloot een eerlijk antwoord te geven.
‘Wiskundige…’
‘Als we de wiskunde even buiten beschouwing laten,’ zei Perttilä, en hij tilde zijn rechterarm op, alsof hij een of andere onzichtbare luchtstroom die door de kamer ging onderbrak.
‘De wiskunde buiten beschouwing laten?’ vroeg ik. ‘Maar dat is toch de basis van…’
‘Ik weet waar dat de basis van is,’ knikte Perttilä. ‘Maar we moeten een gemeenschappelijke weg hebben om te bewandelen, ongeacht of we wiskunde onder de arm meedragen of iets anders.’
‘Onder de arm? Dat is hoe dan ook het verkeerde lichaamsdeel,’ zei ik. ‘Het gaat hier om het verstand, het hoofd.’
Perttilä leunde weer voorover, zette zijn ellebogen op zijn knieën, leunde eerst een stukje opzij maar nam toen een air van zelfverzekerdheid aan. Hij zweeg langdurig voordat hij sprak.
‘Deze afdeling zat totaal aan de grond toen ik er de leiding over kreeg. Je herinnert je vast nog hoe iedereen in zijn eigen hokje zijn eigen ding zat te doen, en niemand die wist waar de anderen mee bezig waren. Het was inefficiënt, het was niet sociaal. Ik wilde deze afdeling van pennenlikkers en ruimtewetenschappers het nieuwe millennium laten binnenstappen. Dat is nu gebeurd. We vliegen gewoon. We vliegen naar de zon.’
‘Dat is geen goed idee,’ zei ik. ‘In welke omstandigheden dan ook. Bovendien is het ook metaforisch gezien…’
‘Dit is wat ik bedoel. Er zit er altijd eentje bij die de kont tegen de krib gooit. Eén persoon die nog steeds als Einsteins schoen in een of ander godvergeten hoekje in zijn eentje berekeningen zit te maken. Raad eens wie?’
Antti Tuomainen, De haasfactor, vertaling: Annemarie Raas, Uitgeverij Prometheus, 288 pagina’s (€ 22,50)
Dit fragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2021.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
