De eigenwijze kikker is een boek vol doorleefde ervaringen en concrete oefeningen voor scholen in beweging. Het bekrachtigt volwassenen en kinderen en is onontbeerlijk in elke lerarenopleiding.
Zijn naam was me al bekend, ook al had ik hem nog nooit gezien. Gilles de la Tourette was de diagnose die voor hem uitliep. Elke dag zorgde hij voor de sfeervorming in de klas. Hij maakte gekke trekbewegingen en schold zijn medeleerlingen uit. Hij stoorde de les onophoudelijk. Leerkrachten zaten met de handen in het haar. Op een dag vlogen de stoelen door het klaslokaal. Sven dreigde aan de deur gezet te worden. Hij leek wel een vogel voor de kat. Zo kwam hij bij mij terecht. Ik had geen plan, maar ik nam me voor om zonder oordeel contact met hem te maken. De verhalen die over hem de ronde deden, negeerde ik. Mijn interesse ging uit naar de persoon achter Gilles de la Tourette.
Toen Sven binnenkwam, verwelkomde ik hem met een stevige handdruk en een brede glimlach. ‘Ik heb je niet uitgenodigd om je een straf op te leggen. Ik vind je wel dapper om naar me toe te komen,’ benadrukte ik. ‘Voor mij is het een teken dat je het beste wil voor jezelf en voor de klas. Dank je wel.’ De trekken rond zijn mondhoeken ontspanden zichtbaar. Zijn tics daarentegen waren zijn actieve en onafscheidelijke metgezel. We gingen naast elkaar aan een lessenaar zitten. ‘Ik ben benieuwd naar wie je bent. Wat zou jij het liefste willen?’ Hij dacht even na. Hij bleek niet verlegen te zijn.
‘Ik zou graag naar school komen zonder in moeilijkheden te geraken. Ik vind het zo erg dat ik mijn ouders teleurstel. Dat wil ik helemaal niet, mevrouw. Hoe ik ook mijn best doe, het lijkt me niet te lukken en dat frustreert me.’ Ik knikte als teken dat ik hem helemaal kon volgen. ‘Ik zou zo graag zijn zoals de anderen.’ Toen gebeurde er iets in mij. Alsof een ballonnetje open spatte en ik een nieuw inzicht kreeg. Een aanknopingspunt waar ik mee verder kon. Iets waar ik toen nog nooit had bij stilgestaan.
‘Zoals de anderen? En als je nu eens gewoon jezelf mag zijn?’ vroeg ik hem. Stilte. Ik wachtte.
‘Mezelf zijn? Dat kan toch niet. Iedereen ergert zich altijd aan mij. Dat lukt nooit.’
‘Stel dat het toch kan. Hoe zou je je voelen als je jezelf kon zijn?’ Ik voelde mijn eigen enthousiasme in mijn vraag doorklinken.
‘Rustiger.’ Flakkerde er iets van minuscule hoop op in zijn ogen?
‘Weet je Sven, ik heb totaal geen ervaring met jouw problematiek en de aanpak ervan. Maar ik ben bereid om samen met jou op zoek te gaan naar een manier waarop naar school gaan voor jou een stukje comfortabeler zou kunnen zijn.’
‘Voor mij? Niet voor de juf? Niet voor mijn klasgenoten?’
‘Ja, Sven, voor jou. Het is toch voor jou dat we dit gesprek hebben?’ ‘Het is een experiment. Het is de eerste keer dat ik dit doe en ik heb geen idee hoe het zal aflopen.’ Mijn plan ontvouwde zich terwijl ik het uitsprak. ‘Er zal geen enkele sanctie zijn als er tussenin iets mis zou lopen.’ Nu keek hij me helemaal aan alsof ik een buitenaards wezen was. ‘Maar ik heb jouw onvoorwaardelijke medewerking hiervoor nodig.’ Sven luisterde met groeiende belangstelling, zag blijkbaar een opening en greep die gretig met beide handen aan. Na ons gesprek vertrok hij met grote huppelstappen, zwierende armen en een blije snoet.
Boekgegevens
Hilde van Bulck, De eigenwijze kikker, Uitgeverij Paris Books, ISBN 978 94 921 7901 2 (€ 23,00).
Dit fragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie februari 2015
