De achtbaantester is een hartverwarmende en tragikomische roman over rouwverwerking, anders zijn en loslaten.
Herman van Dusselen klemt zijn broodtrommel stevig vast. Het plastic is warm en plakkerig. Hij trekt wat aan de elastieken om het bakje. De afbeelding van Superman is door de jaren heen vervaagd. Alleen als je heel goed kijkt zie je hem vliegen, op weg om de wereld te redden. De boterhammen heeft Herman al op. Vier sneetjes wit, met roomboter en speculaas. Net als vroeger, toen zijn moeder de lunchtrommel vulde voor het overblijven. Ze deed er vaak wat extra’s in. Een mandarijn, een paar wortels. Op goede dagen een toffee. Hij proeft nóg de plakkerige melkchocolade, hij voelt hoe de karamel zijn kiezen aan elkaar laat kleven. Wanneer stop je met kind zijn? Als je zelf je brood klaarmaakt?
Hij dwingt zichzelf de trommel naast zich neer te leggen. Geen houvast zoeken aan voorwerpen. Het laatste wat hij wil is dat de mensen denken dat er iets niet aan hem klopt. Wat zien ze als ze naar hem kijken? Eenzame man op bankje, wachtende vader, gewoon zomaar iemand? Hoe zou het voelen om ‘gewoon zomaar iemand’ te zijn?
Het gegil is zo hard dat hij wel naar boven móét kijken, ook al maakt het hem draaierig. De karretjes van de Cycloop zijn bijna allemaal bezet. Mensen zonder doodsangst. Ouders met kinderen, pubervrienden, een zoenend stel. Vooraan zit een jongetje met rossig haar. De stoel naast hem is leeg.
De achtbaantrein kruipt omhoog. Tandwielen ratelen, kinderen gillen. Het meisje dat net nog zoende hinnikt nu luid, alsof ze eindelijk in galop mag. Alles en iedereen maakt kabaal, behalve het jochie. Hij kijkt strak voor zich uit.
De Cycloop rijdt naar het hoogste punt, blijft een paar tellen hangen, en roetsjt dan met een noodgang naar beneden. In een flits ziet Herman het kind voorbij zoeven. Het kijkt verbaasd, alsof het nu pas merkt dat het in een achtbaan zit.
Flarden van mensen, kleuren, geluiden. Ze verdwijnen met zijn allen in een looping. Over de kop met een haarspeldbocht naar rechts. Herman draait zijn nek om het goed te kunnen zien. Hij probeert het onrustige gevoel in zijn buik weg te denken. Hij zit er zelf niet in, niemand gaat hem dwingen erin te gaan, dus rustig nou. […]
Herman weet nog goed hoe het er lang geleden aan toeging. […] Zijn ouders hadden het veiliger gevonden om eerst maar eens af te wachten of alle apparaten het wel deden. Je zou maar net in een attractie zitten die kapot ging. Dan hing je daar, aan je lot overgelaten, misschien wel op de kop. Guldens zouden uit je broekzak vallen en je hoofd zou pijn gaan doen. Je zou met een veiligheidslijn door de brandweer gered moeten worden, terwijl die mensen ‘wel wat beters te doen hebben’. Zijn moeder wist het mooi te brengen. ‘Dat is niets voor ons,’ besloot ze haar betoog. Haar mantra. Ze had er meerdere, je zou er een wandtegelwinkel mee kunnen vullen.
Herman had zich afgevraagd of hij bij die ‘ons’ hoorde en of dat wel klopte. Het leek hem juist echt iets voor hem. Hij sprak met zichzelf af om alles netjes te doen op de manier zoals zijn ouders dat wilden, zodat hij als beloning naar Wonderland zou mogen. Het kostte veel energie, want er waren nogal wat regels thuis.
Drie knikkerseizoenen lang moest hij wachten. Maanden waarin hij in zijn eentje speelde met kattenogen, superbonken en spikkels. Papa had een rood tupperwarebakje in de grond gestoken om te putten, zodat het knikkerveldje net echt was. De andere kinderen moest hij er maar bij verzinnen, zeiden zijn ouders.
Vanuit de tuin kon hij als hij zich helemaal uitstrekte het hoogste puntje van de achtbaan zien. Een knalgeel slingerend monster, met af en toe een zwart karretje dat langs vloog.
Boekgegevens
Nancy Olthoff, De achtbaantester, Uitgeverij Orlando, 224 pagina’s (€ 20,00)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2020.
