Mogelijk spreekt het begrip ‘zelfcompassie’ je aan en heb je het gevoel dat dit ontbreekt in je leven. Het kan ook zijn dat het compassievol zijn naar anderen je juist aanspreekt.
Vaak zijn onze intenties onduidelijk, en het menselijk leven is eigenlijk een groot raadsel. In religies vinden we vaak wel ideeën over een hiernamaals en een ‘hiervoormaals’, maar er is geen overeenstemming hierover; uiteindelijk is en blijft het leven een mysterie en is het al lastig genoeg in het ‘hiernumaals’ te leven. Het is echter wel een onomstotelijk gegeven dat we in deze wereld geboren worden en sterven. Als we geluk hebben gebeurt dat in een vredig en welvarend land, maar ook dan komen we allerlei lastige dingen tegen. Alleen al het menselijk lichaam is voor velen een bron van ongemak, vanwege aangeboren beperkingen, het oplopen van allerlei blessures en ziektes en het onvermijdelijke verval bij het ouder worden.
Ons lichaam, dat zich in de hele evolutie langzaam heeft aangepast aan steeds veranderende omstandigheden, blijkt nog lang niet aangepast aan de omstandigheden van deze tijd. We zijn bijvoorbeeld niet gebouwd voor een zittend leven achter een pc, terwijl velen toch een groot deel van de dag in die houding doorbrengen. Evenmin als ons lichaam zijn de omstandigheden waarin we leven perfect, en dit kan een bron zijn van veel leed. We maken allerlei ingrijpende en soms traumatische ervaringen mee. We lijden onder ongewenste verliezen en onvervulde verlangens en zijn allemaal kwetsbaar en onderhevig aan de wetten van vergankelijkheid, of we dat nu prettig vinden of niet.
We gaan ervan uit dat we niet voor de geboorte in dit leven heel bewust het lichaam en de levensomstandigheden hebben kunnen uitkiezen waarin we ter wereld kwamen. Ook al zijn er mensen die geloven dat ze daarin een keuze hebben gehad, we zijn nog niemand tegen gekomen die zich deze keuze bewust kon herinneren. Compassie begint al met het besef dat het niet meevalt om mens te zijn en dat we doorgaans niet opzettelijk gekozen hebben voor het leven in een kwetsbaar lichaam in onvoorspelbare omstandigheden.
Boekgegevens
Frits Koster, Erik van den Brink, Compassie in je leven. Mindfulness verdiepen met heartfulness, Uitgeverij Boom, ISBN 978 90 895 3481 1 (€ 24,95)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2015
