Er zijn 60.000 verschillende soorten bomen op aarde, een ongelofelijke rijkdom. Hoe kunnen we (oer)bos beschermen en bomen duurzaam aanplanten en gebruiken, zodat bomen en mensen in harmonie met elkaar kunnen leven? Bladgoud is voor iedereen met een hart voor klimaat!
Klimaatstress
Suzanne Valkman en Reinier van den Berg
Veel mensen maken zich tegenwoordig zorgen om het klimaat. Sommigen weten dit om te zetten in actie zoals bomen planten, plasticvrij leven of vegetariër worden, maar soms worden mensen ook moedeloos en depressief van alle ellende en voelen ze zich machteloos. Er wordt zelfs al regelmatig gesproken over vliegschaamte, klimaatdepressies en ‘ecorexia’. Wij weten het niet meer, de problemen zijn te groot en we laden niet meer op.
Klimaatverandering is veel in het nieuws. De wereld warmt snel op. Toch is dit een onderwerp waarbij de meningen sterk uiteenlopen. Op social media, Twitter bijvoorbeeld, kan het er hard aan toegaan. Als ik daar de resultaten post van recent onderzoek over bijvoorbeeld het snel smeltende ijs van gletsjers, krijg ik ook reacties die ik hier beter niet kan herhalen. Er zijn mensen, ook weldenkende mensen, die willens en wetens niet willen geloven dat de wereld zo snel opwarmt. Er worden zelfs complottheorieën van stal gehaald. Heb jij bijvoorbeeld weleens gehoord van het idee dat de waarnemingen die wetenschappers gebruiken, stiekem worden gemanipuleerd? Reden genoeg om hier toch even serieus stil te staan bij het onderwerp ‘klimaatverandering’. Temeer omdat er, zoals we zullen zien, duidelijke links zijn met de bossen op aarde.
‘In deze lange keten van oorzaak en gevolg kan geen enkel feit als losstaand worden beschouwd’, zei Von Humboldt, die voor het eerst een door de mens veroorzaakte klimaatverandering aan de orde stelde in het jaar 1800. Sindsdien hebben we legio voorbeelden van de catastrofale gevolgen van klimaatverandering.
De bos- en veenbranden in Siberië (2020) worden door Greenpeace een ‘klimaatbrandhaard’ genoemd. Alleen al deze branden zorgen voor drie keer zoveel CO2-uitstoot als heel Nederland in een jaar produceert. Wanneer de roetdeeltjes op het Arctisch ijs neerdalen, smelt de permafrost, omdat deze door de donkere kleur meer warmte van de zon absorbeert. Een onomkeerbaar proces is in gang gezet en hoe kan ik daar iets aan doen vanuit Nederland?
Paul Kingsnorth schreef een boek over je verloren voelen in deze ecologische crisis en proberen een nieuwe weg te zoeken door de wereld die zich in een onvoorstelbaar tempo herschept; ‘een wereld die wegsnelt van het echte naar kunstmatigheid en een blikvernauwend menselijk narcisme’. Als we Kingsnorth moeten geloven, staat het er niet best voor met de mensheid. Jaap van der Stel, lector Psychische Gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden en schrijver van het boek Veerkracht bij klimaatverandering pleit echter voor optimisme: ‘Als mensen die dergelijke somberheidsgevoelens hebben of angstig zijn, gaan samenwerken en oplossingen gaan vinden, kunnen de negatieve gevoelens plaatsmaken voor optimisme, hoop en geloof in de toekomst.’ Daar komen Van der Stel en Kingsnorth elkaar weer tegen. Ook Kingsnorth pleit voor verbondenheid en wel door middel van verhalen.
Naast verbinding met de aarde en de natuur herstellen kunnen we dus elkaar opzoeken. Gelukkig doen veel mensen dit al. Als je googlet op klimaatstress kom je al veel medestanders tegen en er is zelfs therapie. Omdat gedeelde smart halve smart is, lijkt het beste medicijn openheid te zijn. Evanne Nowak heeft bijvoorbeeld onder de hashtag #therapievoorjeklimaatdepressie het fenomeen bespreekbaar gemaakt op het festival Into the great wide open. Door je zorgen te delen, ontstaat er verbinding en komt er zin en inspiratie om er samen iets aan te doen. Niet bij de pakken neer zitten dus. Zoek elkaar op!
Reinier van den Berg e.a., Bladgoud, De onschatbare waarde van bomen, Uitgeverij Zilt, 176 pagina's (20,99)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juni 2021.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
