Een verrassende en prikkelende roman over wat het betekent om vrouw te zijn door de eeuwen heen. In de traditie van Yaa Gyasi, Annie Proulx en Virginia Woolf.
Ada was allerminst de enige opgewonden passagier. Ze werden meermaals verzocht te blijven zitten. Toch wilde iedereen, met een baby op de arm of een bijbel in de hand, snakkend naar een sigaret of kauwend op colanoten, verward of vastbesloten, de eerste zijn om de talrijke anderen voor de voeten te lopen. Hoewel de gang smal was, paste er een verrassende hoeveelheid handbagage, weggegooide kartonnen bekertjes en verloren boordmagazines tussen de nerveuze voeten.
Op de drempel naar de vliegtuigtrap had de bittere wind om Ada’s oren gehuild, haar blijdschap weggegrist en haar van alle kanten in het gezicht geslagen. Ja, in Ghana had ook zij gedacht dat een gezicht maar twee kanten had. Maar de Europese winter zou haar laten kennismaken met delen van haar anatomie waarvan ze niet had geweten dat die er waren. Het was alsof ze kon voelen hoe de kou haar tot dan toe fluwelige huid stukje bij beetje opvrat en een uitgedroogd asgrauw omhulsel achterliet. Jezus christus! Dat Elle vergeten was Ada daar uitdrukkelijk voor te waarschuwen was vergeeflijk. Zij was de diepvriestemperaturen gewend en had een witte moeder.
Maar had papa ook daarover slechts de halve waarheid verteld? Alles wat Ada over Engeland wist had ze als een detective bij elkaar moeten puzzelen. Dankzij de ingelijste zwart-witfoto’s die in de goede kamer hingen, had ze reeds als jong meisje een eerste indruk opgedaan. En ook dankzij de albums natuurlijk, betoverend waren ze. Voor het overige mocht de goede kamer met de plastic bloemen, kanten gordijnen en geborduurde Bijbelverzen alleen bij bijzondere gelegenheden en door bijzondere mensen betreden worden. Ada genoot maar zelden die eer. Telkens als het mocht van papa, nam ze een album uit de kast en ging naast hem op de bank zitten. Sommige van die lijvige boekwerken waren twee keer zo oud als zijzelf. En zo zwaar! De vergeelde bladzijden vond ze nog oke, maar die ezelsoren! Hoe vaak en hoe lang ze het in de jaren daarna ook heimelijk probeerde, de plooien had ze er nooit echt uit gekregen.
Ook Engeland had sporen nagelaten bij Ada’s vader, die decennia later niet weg te krijgen waren. Hij was de enige wijd en zijd die er ooit in was geslaagd naar het buitenland (ook bekend als ‘Abrotsiri’) te trekken. De hoop van zijn familie en de trots van zijn hele community. Indertijd had iedereen vol verlangen naar nieuws van hem uitgekeken. Alleen, met zijn herinneringen sprong hij net zo nonchalant om als met zijn foto’s. Zijn brieven uit Engeland (eveneens ‘Abrotsiri’) waren schaars en telkens tot het allernoodzakelijkste beperkt:
Werk gevonden.
Woning gevonden.
Vrouw gevonden!
Geboorte dochter!
Dood vrouw.
‘Dochter’ had hij meteen na de begrafenis als een pakketje via boodschappers naar zijn zussen in Accra gestuurd. En veel later, nadat hij het vijftien jaar lang in Londen had uitgehouden, had hij voor het ontvangstcomité op Kotoka International Airport geen boeiende verhalen bij zich gehad. De ‘cadeaus uit Abrotsiri!!!’ waren überhaupt kwantitatief en kwalitatief bescheiden geweest: vijf grote sloffen sigaretten voor de mannen en twee flesjes parfum voor de vrouwen. Om te delen. Auntie Henry had zich nog op de luchthaven rijkelijk met parfum besproeid en tegelijk gerookt en genietend gelachen.
Ze vond papa’s rare regeltjes maar niks. Wie zoals Ada thuis in Osu op papa’s komst had gewacht bleef met lege handen achter.
Sharon Dodua Otoo, Ada’s plek, vertaling: Kris Lauwerys & Isabelle Schoepen, Uitgeverij Signatuur, 272 pagina's (€ 22,99)
Dit fragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie maart 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
