Boekenkrant Leesclub: discussiëren met John Boyne

Het was een intieme boel tijdens de Boekenkrant Leesclub met John Boyne. In de knusse bibliotheek van uitgeverij Meulenhoff Boekerij zaten afgelopen vrijdag zo’n dertig lezers in een kring rond de tafel – met mister Boyne zelf, natuurlijk. Gespreksleider Nicole van der Elst maakte direct de regels duidelijk. ‘Dit is geen Nicole-en-John-show. Het is geen interview, maar een leesclub. We willen graag jullie vragen en meningen horen!’

De tafel in de bibliotheek van uitgeverij Boekerij Meulenhoff ligt vol Boekenkranten, hapjes, drankjes… en exemplaren van De grote stilte van John Boyne. De gelukkigen die vanavond bij deze Boekenkrant Leesclub aanwezig mogen zijn, kregen afgelopen maand allemaal het boek thuisgestuurd. Bij een leesclub praat je immers over het verhaal, en dat moet je dan wel gelezen hebben. In de ogen van de aanwezigen zie je een verwachtingsvolle glans. Het is dan ook niet elke dag zo dat je kunt discussiëren over het boek van een bestsellerauteur met die bestsellerauteur zelf.

John Boyne (1971) behaalde wereldwijd succes met De jongen in de gestreepte pyjama (2006), een roman waarin hij de holocaust laat zien door de ogen van een kind. De grote stilte gaat over een even ‘vrolijk’ onderwerp: misbruik in de Katholieke Kerk van Ierland, gezien vanuit het perspectief van een onschuldige priester.
Wanneer Boyne de bibliotheek binnenstapt, zou je niet direct denken dat er uit de pen van deze man ooit verhalen over zulke duistere thema’s zijn gevloeid. Met een vriendelijke blik en een prachtige, zachte Ierse tongval bedankt Boyne bij binnenkomst iedereen voor zijn of haar aanwezigheid.

Gespreksleider Nicole legt uit dat het de bedoeling is dat er vanavond een discussie ontstaat, waar niet alleen John, maar ook alle aanwezige lezers hun steentje aan mogen bijdragen. Het controversiële onderwerp van De grote stilte blijkt daar een ideaal startpunt voor te zijn. Al gauw wordt er uitvoerig gediscussieerd over pedofilie in de Kerk. Als een van de lezers uitlegt te geloven dat mensen als pedofiel geboren worden, zegt Boyne dat hij daar anders over denkt. ‘Volgens mij ervaren veel van deze priesters, die celibatair leven, nog steeds de natuurlijke driften van een mens – iets waarvan ze, toen ze het priesterschap aangingen, misschien nog niet wisten dat ze het ooit zo zouden voelen. En de enigen waar ze die driften op kunnen botvieren, zijn kinderen. Terwijl ze in een ander leven misschien wel gewoon een vriend of vriendin zouden hebben gehad en normaal zouden hebben gefunctioneerd.’

Als iemand hem vraagt hoe De grote stilte in het katholieke Ierland werd ontvangen, vertelt Boyne dat hij weinig nare reacties heeft ontvangen – al was er wel een priester die de mensen in een nationale krant opriep om voor Boynes ziel te bidden. ‘En daar ben ik hem heel dankbaar voor; de verkoopcijfers schoten omhoog!’ lacht hij. Het is een van de vele situaties waarin de schrijver vanavond, ondanks het zware onderwerp van zijn boek, zorgt voor een ontspannen sfeer. Met verve beantwoordt hij de vragen die hij van zijn lezers krijgt en maakt hij regelmatig grapjes. Zo vertelt hij met pretoogjes dat hij maar al te graag pennensets koopt (‘ik ben dol op kantoorboekwinkels!’), en komt er een vermakelijke anekdote op tafel over een collega-schrijver die maar al te graag zijn eigen boeken leest.

Ook vertelt Boyne over zijn ervaringen rondom de verfilming van De jongen in de gestreepte pyjama: ‘Ze zeggen altijd dat het heel saai is op een filmset, maar eigenlijk is het superleuk. Ik vond het belangrijk om actief mee te werken in het productieproces. Ik ben erg trots op het resultaat.’ Daarnaast heeft hij het over zijn eigen schrijfproces, en bekent hij dat hij eigenlijk altijd aan het schrijven is. Sterker nog: hij verklapt dat hij later die avond naar alle waarschijnlijkheid op zijn hotelkamer verder zal werken aan zijn nieuwe boek. Het is een romantische gedachte voor de lezers voor als ze, nadat ze hun boek hebben laten signeren, naar huis gaan. Het nieuwe boek van Boyne is in aantocht, en wordt as we speak geschreven. Vlak nadat we zelf met John hebben gediscussieerd. En dat is toch wel heel bijzonder.

Boekgegevens

John Boyne, De grote stilte, vertaling: Lucie van Rooijen, Uitgeverij Boekerij, ISBN 978 90 225 7041 8 (€ 19,99)