Graham Moore neemt ons in De laatste donkere dagen mee naar de tachtiger jaren van de negentiende eeuw. Centraal staan de opkomst van de elektriciteit en de daaraan verwante uitvinding van het elektrisch licht. Of, zoals het in het boek zo mooi omschreven is: de vondst om van de nacht een dag te maken.
Graham Moore is bekend van de film The Imitation Game, waarvoor hij het scenario schreef en een Oscar ontving. Ook De laatste donkere dagen zal verfilmd worden. Het verhaal begint in het jaar 1888. Gaslampen verlichten de wereld, maar in de laboratoria van diverse uitvinders wordt er hard gewerkt aan het massaal beschikbaar maken van elektrisch licht. Er is één groot probleem dat de vooruitgang in de weg staat: de langdurige vete tussen de uitvinder van de gloeilamp, Thomas Edison, en zijn concurrent George Westinghouse. Beide mannen menen aanspraak te mogen maken op de uitvinding van de gloeilamp, maar beide geven geen stroomstootje toe. Edison zweert voor de uitvoering van elektrisch licht bij gelijkstroom, terwijl Westinghouse overtuigd voorstander is van wisselstroom. Een clash is onvermijdelijk. Omdat Edison er zijn levenswerk van heeft gemaakt zijn patenten tot het uiterste te verdedigen, klaagt hij zijn rivaal Westinghouse aan voor één miljard dollar wegens patentschending.
Tot ieders verrassing kiest Westinghouse in deze zaak de onervaren advocaat Paul Cravath om het tegen Edison op te nemen. Vereerd werpt deze zich als een leeuw op hun strijdtoneel. De zaak Edison vs Westinghouse ontwikkelt zich vervolgens tot een duivels juridisch steekspel, waarin spionage en moord niet worden geschuwd. Het lijkt voor Cravath een onmogelijke opdracht om ook maar één kleine overwinning te kunnen boeken.
In alle opzichten is De laatste donkere dagen een bijzonder boek. Het verhaal berust op historische feiten, heeft alle elementen van een spannende thriller, is intelligent geschreven en zelfs aan romantiek ontbreekt het niet, ook al is die functioneel voor het verhaal. Lang blijft onduidelijk wie er een loopje neemt met wie. Gaat het alleen om de eer? Gaat het ook om geld? Of zijn er andere motieven die ten grondslag liggen aan de vasthoudendheid van deze ongekroonde elektriciteitsgiganten? Door een paar verrassingen aan het einde gaat er bij de lezer eindelijk een lampje branden. En bij wie het licht uitgaat? Misschien wel bij iedereen die uit naam van de vooruitgang alleen uit is op zijn eigen gewin.
Boekgegevens
Graham Moore, De laatste donkere dagen, vertaling: Henny van Gulik, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 428 pagina’s, ISBN 978 90 245 7122 2 (€ 19,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2016
