Van 19 t/m 23 oktober vond de jaarlijkse Frankfurter Buchmesse weer plaats: het boekenwalhalla waar iedere boekenwurm een keer geweest wil zijn. Dus toen ik afgelopen week de kans kreeg om daar op vrijdag heen te gaan, zei ik daar geen nee tegen! Dat betekende wel: om 7 uur ’s ochtends in de ICE naar Frankfurt zitten.
Door Mirjam Mulder
Elk jaar in oktober sturen uitgeverijen van over de hele wereld een delegatie naar Frankfurt. Uitgevers, redacteuren en foreign rights managers stallen hun waar uit in hun stand in een van de grote hallen op de beurs, en proberen in speeddates met vertegenwoordigers van buitenlandse uitgeverijen de vertaalrechten van hun boeken te verkopen. De afgelopen twee jaren lag daar wegens corona meer dan anders de nadruk op, maar dit jaar kon de beurs weer volledig uitpakken.
Tegen elf uur kwam ik bij het beurscomplex aan. Vanaf het Agora, het middenplein, kon je verschillende beurshallen in, elk met meerdere verdiepingen. Op aanraden van een collega had ik vast opgezocht waar de stands die ik in ieder geval wilde bezoeken zich bevonden. Ik begon in Halle 4, waar vooral veel Europese uitgeverijen zaten. Op de begane grond bevonden zich de Nederlandse uitgeverijen, dus daar ging ik eerst even langs om een praatje te maken met oude bekenden en partners van de Boekenkrant. Iedereen was uiteraard druk met van afspraak naar afspraak rennen, en de overwegende gemoedsstemming was dan ook: ‘Het was een mooie week, maar ook erg vermoeiend.’
Als je tussen de rijen met stands doorloopt, heb je het gevoel om door een soort Madurodam van de wereld te wandelen, maar dan één waar alles om boeken draait. Van Nederland loop je zo naar Zweden, Oekraïne en Turkije. Een verdieping hoger ging ik graag even kijken bij de Italiaanse uitgeverijen, aangezien ik ooit als vertaler Italiaans-Nederlands ben opgeleid. Voor mij bekende namen als Mondadori, Bompiani en Edizioni e/o kwamen opeens voor mijn ogen tot leven. Het viel me op dat veel uitgeverijen vooral hun kinderboeken prominent hadden uitgestald, wellicht omdat die visueel het meest aansprekend zijn.
De beurs is niet alleen voor boekenprofessionals een trekpleister, maar ook voor het winkelende publiek. In Halle 3, met de Duitse stands, werden er ook boeken en boek-gerelateerde snuisterijen verkocht, en daar bevond zich dan ook de grootste drukte. Bij stands met populaire young adult-boeken stonden soms flinke rijen van jongeren, sommigen uitgedost in fantasy-kostuums. Ik heb me ingehouden en maar één notitieboekje met een opdruk van Middeleeuwse miniaturen gekocht, en verder vooral mijn ogen uitgekeken. Dat het verkopen van vertaalrechten af en toe weleens lukt, werd bewezen door een uitstalling van de Duitse vertaling van Monterosso mon amour van Ilja Leonard Pfeijffer in de stand van Piper Verlag. Deze Duitse uitgeverij had eerder ook zijn roman Grand Hotel Europa uitgegeven, volgens het omslag een SPIEGEL-bestseller.
Op het Agora bevonden zich, naast een aantal foodtrucks, ook nog een TikTok-podium, een signeertent en het Frankfurt Pavilion, waarin auteurs uit verschillende landen panelgesprekken hielden. Een daarvan was de Frans-Marokkaanse Leïla Slimani, die ik heel toevallig ook de week erna voor een interview voor de Boekenkrant zou spreken. Daar moest ik dus wel even gaan kijken! Het gesprek werd zowel in het Duits als het Frans gevoerd, via een koptelefoon kon je de Engelse vertaling meekrijgen. Een mix van talen waar mijn brein bijna kortsluiting van kreeg. Het was niettemin een boeiend gesprek over historische, nationale en individuele identiteit. Slimani: ‘In Europa hebben we veel verleden, maar weinig geheugen. Daarom is het belangrijk dat we onze geschiedenis blijven leren.’
Tegen vijf uur was ik wel zo’n beetje uitgekeken, en ik had nog niet eens alle hallen gezien. De constante drukte en het vele rondlopen eisten hun tol, en ik was dan ook blij dat ik hier maar één dag, en niet een hele week hoefde te zijn, zoals veel uitgevers. Na ergens wat gegeten te hebben stapte ik weer terug op de trein, waarin ook wat andere beursgangers zaten, die nog wat napraatten over hun dag. Ik was het eens met hun conclusie: de Frankfurter Buchmesse is erg uitputtend, maar zeker de moeite waard voor de echte boekenwurm.
