Rond het nieuwe boek van Joris van Casteren, Het zusje van de bruid, is rumoer ontstaan. Het geanonimiseerde, zeer persoonlijke verslag van zijn relatie met een vrouw die alle kenmerken heeft van een zware psychiatrische patiënte, is volgens sommige critici onethisch, omdat er teveel mensen in het boek herkenbaar zouden zijn. De zorg daarover lijkt vooral betrekking te hebben op de toenmalige tijdschriftcollega’s van Van Casteren, de eigen kliek van de criticasters.
In essentie doet Van Casteren precies hetzelfde als hij al eerder deed in zijn veelgeroemde boek Lelystad (2008): hij beschrijft in een strakke, droge stijl een onderwerp waarover je je tijdens het lezen vanzelf een oordeel vormt. Van Casteren laat zijn eigen mening erbuiten, en dat maakt het boek tot uitstekende literaire non-fictie. Het is vreemd dat er nu protesten klinken met betrekking tot zijn werkwijze. Het is voor mij als lezer immers helemaal niet relevant bij welk tijdschrift Van Casteren werkte, en of de vader van de hoofdfiguur Luna directeur bij Shell, Philips of ING was. En ook niet waar ze woonden, en wat Luna gestudeerd had en welk werk ze een tijdje deed.
Centraal staat dat de schrijver verliefd werd op een meisje dat geleidelijk steeds gekker bleek, en niet te redden was. Althans niet door hem. Een impulsieve jonge vrouw, die haar zucht naar drank en drugs steeds slechter kon beteugelen, maar die daarnaast onder zware stemmingswisselingen leed, en waarvan ik me regelmatig afvroeg of ze niet ook psychotisch was. Hoewel het diagnostische label ‘borderline’ passeerde, wist Van Casteren het boek zo te schrijven dat ik ook als professional de ruimte had om te twijfelen aan die diagnose. Je zou een heel interessant college psychiatrie kunnen wijden aan deze heftige casus, inclusief een discussie hoe je zo iemand moet behandelen. En alleen al vanwege die reden is het boek de moeite waard. Naast de uiterst doeltreffende stijl die Van Casteren heeft. Het verhaal over Luna, of hoe ze in werkelijkheid ook mag heten, moet je lezen als je geïnteresseerd bent in verslaving en gekte, niet omdat er in de marge grachtengordeltypes figureren.
Joris van Casteren, Het zusje van de bruid, Uitgeverij Prometheus, ISBN 978 90 446 1759 7 (€ 17,95)
BESPREKING – De heftige casus die liefde heet
