In 1977 won Frans Kellendonk de eerste Anton Wachterprijs voor het beste debuut in literair proza. Zijn literaire leven nam daarna een hoge vlucht. Ook andere winnaars van de Anton Wachterprijs groeiden uit tot grote namen. A.F.Th. van der Heijden won de tweede Anton Wachterprijs, Tessa de Loo won de vierde editie. En meer, nu beroemde schrijvers, zoals Paul Verhuyck (de enige Vlaming onder de winnaars), Ilja Leonard Pfeijffer, Arnon Grunberg (én alter ego Marek van der Jagt) en Christiaan Weijts wonnen deze debuutprijs.
Anton Wachter
Simon Vestdijk, geboren en getogen in Harlingen, schiep het personage Anton Wachter. Terug tot Ina Damman speelt tegen de achtergrond van Harlingen. Of, liever gezegd, Lahringen, zoals Vestdijk de stad noemt. Terug tot Ina Damman is het bekendste boek uit de Anton Wachterreeks. Vestdijk schreef meer dan vijftig romans, en vele gedichten, verhalen en essays, maar de Anton Wachterreeks is de kern van zijn werk gebleven.
Editie 2010
Voor Dorsvloer vol confetti won Franca Treur de Selexyz Debuutprijs. Het verkocht 90.000 exemplaren en ontving lovende kritieken. In Dorsvloer vol confetti beschrijft Treur, via Katelijne, de strenggelovige Zeeuwse gemeenschap waar Treur opgroeide. Katelijne leeft geïsoleerd tussen zes broers, en wordt als enige niet bij het boerenwerk betrokken. Ze verlangt ernaar mee te doen, maar haar fantasie leidt een eigen leven, gevoed door de verhalen om haar heen.
Ook Septemberlicht van Bas van de Bosch is een portret, van een vijftiger (Thomas Verlaan) die zich een naam herinnert uit zijn vroege jeugd. Anna Maria Stip, visverkoopster. Volgens zijn 81-jarige moeder was er geen visverkoopster met die naam. Verlaan gaat op onderzoek uit, eerst uit recalcitrantie, dan uit een obsessie. Hij wil de dingen vasthouden zoals ze waren, in zijn jeugd – maar ouder worden betekent loslaten.
De verzopen katten en de Hollander van Detlev van Heest is de dikste kandidaat – en het is nog het eerste van een tweeluik. Een Nederlands echtpaar woont in Japan. Als buitenstaanders beschrijven zij minutieus de Japanse, introverte samenleving. Een stoet personages trekt langs, waaronder een vermeende oorlogsmisdadiger, een voormalige lijfwacht van de keizer, en een communistische vrouw. De nauwkeurige beschrijvingen zitten vol absurdisme.
Verstilling karakteriseert De trompetboom van Hannah van Munster. Julius verblijft bij zijn grootouders, die aan een merengebied wonen. Ook halfzusje Olivia en een Frans kindermeisje wonen daar. Julius vaart met Olivia over de meren en leert boogschieten. Dan ontsnapt de papegaai, die de trompetboom invliegt. Julius komt erbij zitten en bouwt een boomhut. Ze zijn ergens aan ontsnapt – maar zijn ze nu ook vrij?
De sfeer van Dit is jouw huis van Maartje Wortel is dreigend. In een droog feitenrelaas verhaalt Wortel over absurde dingen: een meisje, dat foto’s maakt van de huizen van wildvreemden. Een antwoordapparaat waarop iemand dezelfde, duistere tekst inspreekt. Een zwijgend kind in de achtertuin. Waar het privédomein wordt betreden, ligt het snijvlak van spanning en de pen waarmee deze korte verhalen zijn geschreven.
De winnaar
De jury van de Anton Wachterprijs 2010, bestaande uit de schrijvers Joke Linders, Martin Ros, Kees ’t Hart, Maarten ’t Hart, en voorzitter Jo Huizinga, maken medio oktober de winnaar bekend. Die ontvangt € 1500,- en een replica van het Anton Wachter-standbeeld in Harlingen.
De genomineerde titels:
Franca Treur, Dorsvloer vol confetti, Uitgeverij Prometheus, ISBN 978 90 446 1023 9 (€ 17,95)
Bas van de Bosch, Septemberlicht, Uitgeverij Augustus, ISBN 978 90 457 0299 5 (€ 19,90)
Detlev van Heest, De verzopen katten en de Hollander, Uitgeverij Van Oorschot, ISBN 978 90 282 4142 8 (€ 25,00)
Hannah van Munster, De trompetboom, Uitgeverij Van Oorschot, ISBN 978 90 282 4128 2 (€ 14,50)
Maartje Wortel, Dit is jouw huis, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 5500 4 (€ 14,90)
