Twaalf korte verhalen vormen Romeinse koorts, een bloemlezing uit het oeuvre van Edith Wharton (1862-1937). Verhalen over liefde, literatuur en sociale gedragingen. Dit is een verhalenbundel om deze zomer mee in de tuin te zitten met een kop thee.
Edith Wharton groeide op in een aristocratische familie in New York City. Tegen het elitaire milieu en de manieren die gepast waren in haar sociale klasse zou zij zich later afzetten als bekend auteur. Whartons onvrede en rusteloosheid binnen de sociale conventies leidden ertoe dat zij in een depressie raakte. Hierdoor kon ze tot haar 36ste jaar niet publiceren. Tussen 1900 en 1938 schreef zij meer dan veertig boeken, waaronder romans en korte verhalen. ‘Romeinse koorts’, het titelverhaal van deze verhalenbundel, werd in 1934 voor het eerst gedrukt in Liberty magazine. Het verhaal werd eveneens opgenomen in haar laatste verhalenbundel The World Over in 1936. Hoewel na de publicatie van The World Over speciale aandacht werd geschonken aan ‘Romeinse koorts’ door de critici, is er in de jaren daarna weinig belangstelling meer geweest voor het verhaal in recensies. Een nauwkeurige herlezing van deze vertelling weet bij menigeen bewondering te wekken voor de manier waarop Wharton haar korte verhaal construeerde.
In de verhalen van Wharton wordt gereflecteerd op literatuur, en het lezen van literatuur, zoals in ‘De tragiek van de muze’: ‘De eerste lezing van bepaalde gedichten […] waren mijlpalen in Danyers’ ontwikkeling geweest, en de verzen leken nog aan mildheid, diepgang en inhoud te winnen wanneer men de interpretatie met meer levenservaring, met een verfijnder gevoel voor emoties, kon verrijken.’ Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de verschillen in sociale rangen en standen. In beschrijvingen wordt door het perspectief van de elite de spot gedreven met deze groep. Humor speelt in deze satirische stijl een grote rol, zoals in ‘De rekening’: ‘In de nieuwe bedeling zal de huwelijkswet luiden: “Gij zult niet ontrouw zijn… aan uzelf.”’ […] Westalls informele lezingen over ‘De Nieuwe Ethiek’ hadden hem een fervente aanhang opgeleverd onder de armen van geest, zij die, zoals hij het eens had geformuleerd, hun intellectuele kost graag in hapklare brokken kregen opgediend.’ Hoewel het boek humoristisch en scherp geschreven is, is het de vraag of de moderne lezer nog wel gewend is aan de hoeveelheid dramatiek in de verhalen van Wharton – al is deze onmisbaar voor de couleur locale.
Boekgegevens
Edith Wharton, Romeinse koorts, vertaling: Lisette Graswinckel, Uitgeverij van Oorschot, ISBN 978 90 282 4217 3 (€ 22,50)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie juli 2014.
