Jowi Schmitz begint haar novelle Slipjacht op aangrijpende manier: ‘Een diepe, rafelige snee in zijn zij, bloed dat eruit gutst. Matteo zit met half dichtgeknepen ogen naar zijn vader te kijken.’ Wat in de honderd pagina’s daarna gebeurt, leest als een intrigerende koortsdroom.
Door Selma Oueddan
Iedereen heeft z’n eigen manier om met heftige gevoelens om te gaan. Sommige methodes zijn gezonder dan andere. Matteo de Meester verwerkt zijn emoties door zichzelf en zijn omgeving in bloederige scenario’s voor te stellen die hij stiekem in grof detail uittekent in zijn schetsboeken. Als Valentijn, Matteo’s vader, dit grote geheim ontdekt, wil Matteo het liefst per direct door de grond zakken. In plaats daarvan loopt hij weg, tijdens een zomerkamp met zijn klas op de Veluwe. Hij is vastbesloten in de Veluwe te overleven totdat zijn vader de tekeningen is vergeten. Maar naast de wilde natuur die hij met minimale overlevingsvaardigheden het hoofd moet bieden, is er ook een onverwacht figuur dat zijn zinnen op Matteo heeft gezet.
Het verhaal wordt grotendeels vanuit Matteo’s perspectief verteld. Schmitz brengt hem goed tot leven met al zijn dramatische, maar ook herkenbare, gedachten. Zo denkt Matteo als volgt over zijn vader en zijn klas: ‘Dit is mijn leven, denkt Matteo. Deze man is “thuis” en op school wacht de hel die “de klas” heet.’ Wie heeft nietweleens precies hetzelfde gedacht over ouders en school?
Naast Matteo’s micro-Odyssee in de Veluwe geeft Schmitz af en toe echter ook een schuingedrukte inkijk in het verhaal van een ander personage: Mosman, een natuurmonster dat ooit mens was. Deze is woedend dat Matteo hem (onwetend) uit zijn winterslaap heeft gewekt. Die woede is geaard in een voor Mosman pijnlijke geschiedenis, welke Schmitz met ieder schuingedrukte hoofdstuk stukje bij beetje onthult. Waar Matteo’s personage echter op bevredigende wijze is veranderd, is de afronding van Mosman incompleet. Hij heeft tegen het eind zijn mening over mensen namelijk maar weinig bijgesteld. Wellicht is dat ook de bedoeling, maar dan komt dit in de uitvoering niet goed over.
Wel is de manier waarop Schmitz de vele gebeurtenissen in iets meer dan honderd pagina’s met elkaar verbindt, bewonderenswaardig. Daarnaast wordt ook de positieve kijk op therapie in het verhaal zeker gewaardeerd. Het is mooi om te lezen hoe Matteo zijn negatieve mening over psychologische hulp aanpast.
Al met al is Slipjacht een waarachtige Odyssee, als Odysseus een dertienjarig probleemkind was geweest en zijn reis een paar dagen in plaats van jaren had geduurd. Hoe dan ook, beide verhalen delen dezelfde boodschap: de reis en haar lessen zijn belangrijker en waardevoller dan de bestemming. Perfect om in een middag uit te lezen en om de dagen erna over te blijven nadenken.
Jowi Schmitz, Slipjacht, Uitgeverij Kluitman, 119 pagina’s (€ 9,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie september 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
