Vlaams dramaturg-regisseur-(toneel)schrijver-dichter Bart Meuleman portretteert in zijn eerste kortverhalenbundel Wij zijn nooit alleen bijzonder gewone personages. Vereenzelvigt Meuleman zich met de regisseur, de dichter, de toneelschrijver, de fotografen, enzovoorts, die hij laat voorbijkomen?
Door Wendy Claes
‘Het zijn de dagen die voorbij zijn, de dagen die nog komen, de volumes van verleden en toekomst die als kasten in een volgestouwd bureau maar een smalle strook bewegingsruimte laten,’ vat Wij zijn nooit alleen treffend samen.
Stuk voor stuk zijn we immers passanten in het leven van anderen, op zoek naar verbinding – al dan niet moeilijk te (be)vinden. Wij zijn nooit alleen belicht het wankele evenwicht tussen aantrekken en afstoten. De alledaagse omgang met geliefden, familie, vrienden, kennissen en vreemden moet Meuleman geïnspireerd hebben om deze tafereeltjes, drie jaar na Hoe mijn vader werd verwekt, neer te pennen. Zo kijken we over zijn schouder wanneer hij een monoloog over de eerste minister schrijft, bij toevallige ontmoetingen op de trein, verplaatsen we ons in een studentenkoppel, bezoeken de elitaire schoonfamilie…
Het blijft verbazen hoe hij in amper enkele pagina’s een hele wereld weet te ontvouwen
Meuleman bewijst thuis te zijn van vele markten: toneel, essays, romans, kinderboeken en nu ook kortverhalen. Als regisseur beschrijft hij met precisie de schijnbaar banale gebeurtenissen, gesprekken en gedachten. Het blijft verbazen hoe hij in amper enkele pagina’s een hele wereld weet te ontvouwen met uiteenlopende protagonisten, tijdspannes en settings. Suggestief en in een knap tempo worden ontmoetingen en waarnemingen, mijmeringen en bedenkingen beschreven. Veelal situeren ze zich in de culturele sfeer. Een andere constante is dat de personages wat twijfelend en aarzelend zijn naar zowel naasten als onbekenden.
Poëtische zinnen als ‘In de gammele staketsels die mijn eerste gedichten waren konden sommige woorden vreemd schitteren, om direct na de laatste regel te doven. Zo betoverd geraakte ik door het aanraken van die woorden dat mijn gedichten onvermijdelijk kort waren’ laten zich meermaals herlezen. Afgekorte familienamen als bij Guy D. en Ronny G. creëren evenzeer afstand. En vooral: niet zo gekende Belgische figuren komen voorbij als zijn docent-schrijver-kunstcriticus Dirk Lauwaert, schilder Jean Brusselmans en Paul Verrept (Vlaams jeugdauteur-illustrator-grafisch vormgever). Sommige stukken lezen dan ook als columns over kunstwerken.
Vereenzelvigt Meuleman zich met de regisseur, de dichter, de toneelschrijver, de fotografen, enzovoorts, die hij laat voorbijkomen? Goed mogelijk. We zijn immers nooit alleen – fysiek, dan wel vergezeld door allerhande (foto)portretten. Zo leren we schoonheid zien in het alledaagse.
Bart Meuleman, Wij zijn nooit alleen, Uitgeverij Querido, 176 pagina’s (€ 20,00)
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
