In de vorm van een krachtige biografie brengt Sarah Watling in Nobele wilden het verhaal van de vier Britse zusjes Olivier tot leven. Margery, Daphne, Brynhild en Noel, geboren eind negentiende eeuw, vielen op door hun progressieve denkbeelden en waren hun tijd ver vooruit.
Door Katy Hurkmans
Geschiedkundige en literair agent Sarah Watling waagt zich met Nobele wilden. De Oliviers aan haar eerste boek. In zeven delen vertelt ze over deze eigenzinnige dames. Ze besteedt daarbij aandacht aan hun vrije opvoeding, inclusief de periode die ze in Jamaica doorbrachten, hun sociale relaties, de politieke situatie, hun beroepsleven en de manier waarop de buitenwereld naar hen keek. Het is een grote brok informatie over hun fascinerende levens. Door die goed te filteren en te bundelen, houdt de auteur het overzichtelijk. Dat is geen evidentie gezien de rumoerige tijd waarin alles zich afspeelt. Bovendien vergt het geheel wel wat achtergrondkennis wat betreft de vroeg twintigste-eeuwse Britse samenleving om alle personen te kunnen kaderen. Watling geeft echter een gedegen uitleg en beschrijft hun lotgevallen op een concrete, maar onderhoudende manier. De vertaling van Mariella Duindam heeft oog voor de finesses van de Engelse taal en voelt natuurlijk aan.
Brynhild, Daphne, Noel en Margery gingen ondanks hun gezamenlijke opvoeding elk verschillende paden op, al bleef hun onderlinge band onmiskenbaar aanwezig. De vrouwen werden gezien als begeerlijk, vastberaden en geëmancipeerd. Hun ‘wilde’ manier van leven maakte het moeilijk om hoogte van hen te krijgen en zorgde tegelijkertijd voor een grote aantrekkingskracht. Psychoanalist James Strachey noemde hen ‘duizelingwekkend mooi en zo aardig ook’, terwijl schrijfster Virginia Woolf hen beschreef als ‘nieuwe heidenen’. Watling zelf zegt het volgende over hen: ‘Het waren boeiende, moeilijk te doorgronden vrouwen.’
Achter in het boek is een bronvermelding te vinden en een lijst met verwijzingen naar alle gebruikte citaten uit briefwisselingen en andere documenten. Verder is er een register toegevoegd met verwijzingen naar kernwoorden en personen. Dit maakt het makkelijker om bepaalde onderdelen op te zoeken en te herlezen wanneer ze elders in het verhaal aan bod komen. Watling heeft immers een omvangrijke biografie geschreven, waarin tal van thema’s zoals abortus, gezondheidszorg, vrouwenbewegingen en antroposofie aan bod komen. Daarnaast waren de levens van de Oliviers nauw verweven met de democratisch socialistische Fabian Society en de Bloomsburygroep, een groep intellectuelen, kunstenaars, schrijvers en filosofen waar onder meer Virginia Woolf en Lytton Strachey deel van uitmaakten. Door de invloed die de zussen hadden op de levens van vele tijdgenoten is het niet verwonderlijk dat de lijst aan bekende namen in het boek uitgebreid is.
Nobele wilden is een helder geschreven biografie van vier bijzondere vrouwen. Watling heeft oog voor de plaats die de zussen innemen in de vroege twintigste-eeuwse geschiedenis en schetst een mooi portret van hun onderlinge verhoudingen en hun feministische gedachtengoed.
Boekgegevens
Sarah Watling, Nobele Wilden. De Oliviers: vier vrouwenlevens, Uitgeverij Athenaeum, 552 pagina’s (€ 27,50)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie november 2020.
