Schrijver Pieter Aspe is bekend van zijn reeks rond commissaris Van In. Eind september kwam De butlerknop uit, het laatste boek met de ietwat norse speurder die graag een goed glas sterk blond bier drinkt in de hoofdrol. Bovendien heeft de auteur een bewogen jaar achter de rug. Hoog tijd voor een gesprek met Vlaanderens bekendste thrillerauteur.
Hij moet nog even een rustig plekje zoeken voor het telefoongesprek kan aanvatten, weg van de gezellige drukte in het etablissement waar hij zich bevindt en naar buiten. Wie weet heeft hij er wel zijn eigen biertje voor laten staan, maar het is voor hem belangrijk dat hij goed wordt verstaan. Aspe neemt er de tijd voor en zoekt naar een plaats waar ook het voorbijrijdende verkeer hem niet kan storen. Dan steekt hij van wal: ‘Ja, het is waar. Dit veertigste boek is echt de laatste Van In.’ In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, nam hij deze beslissing ruim voor het overlijden van zijn vrouw Bernadette in augustus 2016. Zij stierf na een kort en overdonderend ziekbed aan de gevolgen van longkanker. Haar dood luidde een moeilijke periode in voor de schrijver. ‘In overleg met mijn uitgever heb ik reeds twee jaar geleden al gekozen om de reeks af te sluiten. De beslissing was genomen voor die moeilijke periode. Het is een mooie prestatie om veertig boeken met hetzelfde hoofdpersonage te hebben geschreven. Ik speel wel met plannen om nog iets te doen met een van de andere personages, maar dat is nog vaag en absoluut niet concreet.’
In De butlerknop onderzoekt Van In de moord op een vrouw die net daarvoor een inbraak heeft gepleegd met de beste vriend van haar zoon. De commissaris belandt al snel op een dood spoor, want er is geen motief en er lijkt niet meteen een verband te zijn tussen de twee misdaden. Het onderzoek zal hem uiteindelijk terugleiden naar een zaak uit het begin van zijn carrière. Dat is een behoorlijke sprong terug in de tijd, want het eerste boek, Het vierkant van de wraak, verscheen reeds in 1995. ‘Dat was het begin van alles,’ zegt Aspe. ‘Het moment waarop je als schrijver het hele proces voor de eerste keer meemaakt is speciaal. Je hoort dat je zal worden uitgegeven, je bekijkt de drukproeven en je ziet mensen inderdaad jouw boek lezen, dat zorgt voor een gevoel van euforie. Zeker als het dan ook nog een goede oplage haalt. Bij het tweede boek is die roes al een pak minder. Toch is er nog een boek met Van In dat een speciaal plaatsje heeft. Ik was net samen met Bernadette en ik herinner me nog dat ze vroeg waar de plot over zou gaan en de blik die ze me toewierp toen ik antwoordde: “slechte vrouwen”. Dat boek, Dertien (2003), is uiteindelijk wel het best verkopende boek geworden.’
Wanneer hem gevraagd wordt waarom Van In zo’n succes is geworden, heeft hij er eigenlijk geen uitleg voor. ‘Het heeft me verbaasd. Het kan mijn manier van schrijven zijn. Het is vlot en spreekt daardoor wellicht een groot publiek aan.’ Een deel van de aantrekkingskracht komt natuurlijk voort uit het spanningselement. Daar kan hij als thrillerschrijver niet omheen. ‘Spanning heeft veel te maken met nieuwsgierigheid. Lezers mogen niet in slaap vallen, het is essentieel dat je hun aandacht vast weet te houden en dat doe je met voldoende plotwendingen, maar ook met humor en met personages die bijvoorbeeld onverwachte dingen zeggen. Ik besteed bewust veel aandacht aan dat soort schrijftechnische dingen.’
Het heeft even geduurd voor Aspe na het overlijden van zijn vrouw de moed weer vond om te schrijven, even twijfelde hij zelfs aan zijn schrijversbestaan. Toch slaagde hij erin de draad weer op te pakken. Naast De butlerknop verscheen recent nog een ander boek dat Aspe nauw aan het hart ligt: Afscheid van een muze. Deze graphic novel maakte hij samen met cartoonist Marec en hierin brengt Aspe het verhaal van zijn relatie met Bernadette. Het was een verboden liefde, die ondanks felle reacties in hun omgeving uitgroeide tot zoveel meer. Helaas sloeg het noodlot na dertien jaar keihard toe. Boezemvriend Marec overtuigde hem ervan om het in boekvorm te gieten. ‘Ik zou dit niet met iemand anders dan Marec hebben kunnen doen. Een jaar of veertien geleden leerden we elkaar toevallig kennen op de boekenbeurs, we raakten aan de praat en we zijn allebei uit Brugge afkomstig. Ik weet dat hij ongelooflijk goed is in wat hij doet. Hij heeft veel in zijn mars en het vertrouwen was er om de relatie en het verlies met hem te bespreken. We hebben veel gepraat, het grootste deel van de samenwerking bestond simpelweg uit gesprekken. Daarna heeft hij het geheel sfeervol in beeld weten te brengen.’
Volgend jaar wordt Pieter Aspe 65 en als auteur heeft hij geen echte dromen meer. Er is immers een serie gemaakt van zijn boeken rond Van In, een theaterbewerking en zelfs een hoorspel voor de radio. Met een lach voegt hij daar aan toe: ‘Eigenlijk ontbreekt alleen nog de pornoversie. Of doe toch maar een musical, want ik mag zulke dingen misschien niet zeggen.’ Dat weerhoudt hem echter niet van het blijven schrijven. Van In mag dan misschien geen nieuwe zaken meer gaan onderzoeken, maar: ‘Schrijven is mijn leven en daar ga ik gewoon mee door. ’
Foto: Jurgen Rogiers
Boekgegevens
Pieter Aspe, De butlerknop, Uitgeverij Aspe NV, 320 pagina’s (€ 21,99)
Pieter Aspe en Marec, Afscheid van een muze, Uitgeverij Van Halewyck, 144 pagina’s (€ 22,50)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie november 2017.
