Moord als climax -

Jurek is misschien wel het allerergste wat je kan overkomen. Hij heeft een eindeloze lijst vergrijpen op zijn geweten, te gruwelijk om op te sommen. Hij maakt onschuldige slachtoffers en deinst nergens voor terug. Zelfs achter de tralies gaan zijn moordpartijen onverminderd door…

Joona Linna, de rechercheur uit de eerdere Lars Kepler-boeken, kreeg hem eindelijk achter slot en grendel. Iedereen blij. Maar, aldus Lars Kepler: ‘We hebben nooit een monster willen maken. Jurek is bijna een persoon zoals wij allemaal.’ Lars Kepler, bestaande uit het echtpaar Alexander en Alexandrina Coelho Ahndoril, vertellen alles over Jurek.

Jurek is een seriemoordenaar die zelfs onschuldige kinderen vermoord. Zo iemand lijkt toch niet op ons?
‘Elk mens wordt op dezelfde manier geboren, lichamelijk en geestelijk. Dat geldt ook voor Jurek. Hij heeft een paar vreselijke dingen meegemaakt: zijn vader pleegde zelfmoord, zijn zus is ook al snel uit zijn leven. Jureks reactie was een zucht naar wraak op de daders. Hij schuwde criminele vergrijpen daarbij niet. Het is een neerwaartse spiraal geworden van steeds verschrikkelijkere misdaden.’

[quote]‘Wij kunnen Jurek wel volgen, maar niet begrijpen.’[/quote]

Hoe ontstaat zo’n spiraal?
‘Mensen als Jurek zijn vaak opgegroeid zonder liefde, emoties en gevoelens. Controle over, en manipulatie van medemensen is al snel een obsessie, omdat ze juist zo buiten de boot vallen. Hun al te menselijke eigenschappen en hun obsessies trekken ze steeds verder het duister in.’

Wraak lijkt een topsport geworden voor Jurek.
‘Hij is als een spin in zijn web. Jurek kan lang en geduldig wachten. Zijn slachtoffers moeten maximaal lijden, hij wil al hun hoop wegnemen. Zijn wraak is zó heftig, dat hij zijn slachtoffers van binnenuit wil laten verrotten. Met de moord als climax.’

Nu richt Jurek zich op de rechercheurs die hem in de bak hebben gekregen. Hoe krijgt hij het voor elkaar om vanuit de gevangenis zoveel verderf over de buitenwereld uit te storten?
‘Hij kent het juridische systeem en de zwaktes ervan. Hij is ook thuis in het gevangeniswezen. Jurek is erg intelligent en heeft in de gevangenis alle tijd voor zijn sadistische spel. Hij buit de zwaktes effectief en consequent uit. Ook dat werkt hij geraffineerd tot het maximale uit.’

Daar zijn zelfs onschuldige kinderen het slachtoffer van! Gaat hem dan helemaal niets te ver?
‘Wraak is het enige waar hij nog voor leeft, dus dat neemt extreme vormen aan. De rechercheurs hebben Jurek in zijn ogen een vreselijk onrecht aangedaan door hem in de gevangenis werkten. Zijn wraak wordt per boek dan ook steeds heftiger. De jonge slachtoffertjes zijn voor hem “slechts” het middel: hij is pas echt waar hij zijn wil als hij de kinderen van Linna en zijn collega bedreigt. Dan heeft hij hun ultieme nachtmerrie geschapen.’

Dat is sadistisch.
‘Jurek is geen sadist. Hij is namelijk niet geïnteresseerd en betrokken in het lijden en het sterven zélf. Hij wil wraak en vindt rust in de moorden die hij pleegt. Maar tijd heelt de wonden niet en de moorden ook niet. Jurek zal blijvend, als een verslaafde, tevergeefs op zoek blijven naar de ultieme bevrediging.’

Hoe gaan jullie als schrijvers om met zo’n personage?
‘In het duister van zijn misdaden en radicaal doorgetrokken wraakspellen kunnen wij hem niet meer begrijpen. Wel volgen, maar niet meer begrijpen. Ook ons onderzoek naar dit soort karakters is hard werk, omdat het zo deprimerend is: je leest boek na boek over zinloos lijden. Tijdens het schrijven van onze boeken, ook van Slaap, moesten we buiten Jureks karakter blijven.’

Maar hij is een van de hoofdpersonen. Hoe geef je zijn karakter vorm in je boeken?
‘Een van de moeilijkste aspecten aan de boeken over Jurek, is dat je ze schrijft terwijl je Jureks keuzes afkeurt. Als mens, als schrijver. En, zoals gezegd, we begrijpen hem op een gegeven moment ook niet meer. Je kunt niet te dichtbij komen omdat je het afkeurt en omdat het gevaarlijk is, maar het is aan de andere kant een wezenlijk deel van het schrijven dat je dichtbij je hoofdpersoon komt, zo dicht mogelijk, en hem begrijpt. In die spanning ontstaat uiteindelijk iets urgents.’