Levens nemen in het weekend

In 2011 werd De vliegenvanger van Ravelli een ongekende hit. Rik Felderhof was de stille maar drijvende kracht achter deze op een waargebeurd verhaal gebaseerde bestseller. Dit jaar verscheen het tweede boek in de Ravelli-trilogie. In het  razend spannende Scapa volgen we de Italiaanse zoon van Ravelli, Tonio Conti, en zijn leven binnen en buiten de maffia. Ik sprak met Felderhof over Italiaanse passie, het schrijverschap en het omgaan met onmogelijke dilemma’s.

Mijn gesprek met Rik Felderhof wordt mede mogelijk gemaakt door de moderne technologie. Via Skype gunt de presentator mij een kijkje vanaf zijn balkon op een azuurblauwe zee. Felderhof woont gedurende een deel van het jaar op Bonaire, waar hij tevens De vliegenvanger en Scapa schreef. ‘Ik neem overal mijn zwarte boekje mee naartoe,’ zegt hij. Ik ga ’s morgens wandelen of fietsen naar het dorp om daar te schrijven. Soms neem ik de veerpont naar het eilandje Klein Bonaire. Dan ga ik lekker op het dek zitten en vaar ik op en neer. Zo ben ik ruim een half uur onderweg. Dat weten ze nu onderhand en dat wordt geaccepteerd.’

Word je als bekende persoonlijkheid daar dan ook vaak aangesproken?
‘Jawel, maar dat gaat meestal over mijn televisiewerk. En dat terwijl het schrijven voor mij veel eerder kwam.’

Als ik het goed begrijp, ben jij dus de schrijver van de Ravelli-boeken.
‘Ik haal alle verhalen bij elkaar en zorg ervoor dat het een mooi geheel wordt, met de hulp van twee redacteuren. Ook is er iemand bij betrokken die Ravelli goed gekend heeft in Italië. Zij wil echter anoniem blijven. Zelf vind ik het prettig om op televisie Felderhof te blijven en met anderen onder het pseudoniem Ravelli boeken te  publiceren. De vliegenvanger heeft het, op basis van die mysterie en het geloof van de boekhandels, prima gedaan: we hebben 130.000 boeken verkocht!’

Is dit Ravelli-verhaal ook onderdeel van de dagboeken waarop De vliegenvanger gebaseerd werd?
‘In de dagboeken vonden we een aanwijzing voor gebeurtenissen die zich afspeelden in de periode waarin Ravelli in Italië verbleef. Het gaat om een verzwegen verhaal: er is echt een artsenechtpaar geweest dat betrokken was bij de maffia, waarbij de man en de vrouw van rivaliserende families kwamen.’

Scapa doet denken aan populaire tv- en filmseries over de maffia, zoals The Sopranos en The Godfather. Voel jij een bepaalde fascinatie voor dit genre?
‘Ik was altijd fan van de Italiaanse maffiaserie La Piovra, omdat het over mensen en dilemma’s ging. Als je wordt geboren in een omgeving met bepaalde regels en normen, word je daarin meegezogen. Ook de clanvorming is fascinerend. Als de overheid het laat afweten, zorgen de families ervoor dat ze zelf regels en veiligheid creëren om hun handel, vrouwen en dochters te beschermen.’

[quote]‘Er is echt een artsenechtpaar geweest dat betrokken was bij de maffia, waarbij de man en de vrouw van rivaliserende families kwamen.’[/quote]

Hoe heb je deze maffiagebruiken onderzocht voor Scapa?
‘Ik heb vele malen gesproken met Pasquale Capone, een Italiaan met een kapperszaak in Amsterdam. Hij heeft veel van de aanwijzingen die wij hadden ontdekt in de dagboeken van Ravelli bevestigd. Hij vertelde hoe zo’n maffiafamilie in elkaar zit. Hoe je met elkaar om de keukentafel gaat zitten om een probleem te bespreken. Of juist hoe ze zo’n probleem verzwijgen, want daar zijn ze ongelofelijk goed in.’
‘Zelf ben ik naar Napels, Rome en Capri gereisd. Ik heb de locaties die beschreven worden bezocht. Het leek mij een leuke uitdaging om ervoor te zorgen dat mensen met het boek in de hand op die plekken kunnen zien dat alles klopt.’

Er zit een hoop droge humor in het boek. Wanneer een maffiabaas in zijn buik wordt getroffen met kogels, zegt hij: ‘zonde van de wijn.’ Is dat maffia-humor, of toch meer Felderhof-humor?
‘Het is een combinatie van die twee, maar het heeft ook met het karakter van deze maffiabaas te maken. Het past bij hem om laconiek te reageren. Ik heb hem gebaseerd op een man die ik ken uit Blaricum. Ook had ik advocaat Theo Hiddema in mijn hoofd, met zijn handgemaakte schoenen en droge humor.’

Voel je je thuis bij Italië, het land waar Scapa zich afspeelt?
‘Wij kunnen een hoop leren van de Italiaanse cultuur: het durven leven, het blij durven zijn. Nederlanders zijn heel calvinistisch opgevoed: hard werken, op zaterdag een borreltje en op zondag maandag weer voorbereiden. Maar ook op maandag kun je vreselijk veel plezier hebben. Italianen hebben dat van huis uit. Ik heb wat met dat mediterrane gevoel, misschien wel omdat mijn voorouders uit Portugal komen.’

Laura, de vrouw van Tonio, lijkt die Italiaanse durf om te leven goed te beheersen. Wat denk je dat haar relatie met Tonio zo goed maakt?
‘Laura is heel leuk en sprankelend: ook zonder Tonio is ze met haar open karakter zeer de moeite waard. Tonio is niet op zijn achterhoofd gevallen, maar Laura is tegen hem opgewassen. Dat ontwapent hem.’

Tonio is een mens met veel kanten: het is iemand waarbij je in het begin twijfelt of het wel een  sympathieke man is. Zie je hem als een goed mens?
‘Ik denk niet dat Tonio een slecht mens is, maar dat de omstandigheden hem hebben gemaakt tot wie hij is. Hij leeft met een moreel dilemma: hij ondersteunt vrouwen bij geboortes, maar neemt levens in het weekend. Je merkt dat hij een goed mens is als je kijkt naar de relatie met zijn vrouw. Hij doet er alles aan om haar gelukkig te maken. Tijdens het schrijven kreeg ik steeds meer sympathie voor hem.’

Kun je al iets vertellen over het laatste boek in de trilogie?
‘Het derde boek gaat over het dochtertje van Tonio en Laura, Olivia. Het gaat over haar jeugd en haar werk in een vliegsquadron. Ik heb haar nu in een straaljager zitten, op weg naar Irak. Ze moet opdrachten uitvoeren die een dilemma vormen. Wat doet het met een mens, of een moeder, als je een schoolplein bombardeert omdat zich daar een raketinstallatie bevindt? Dat zijn interessante dilemma’s.’

Boekgegevens

Ravelli, Scapa, Uitgeverij TVF International, ISBN 978 90 821 4621 9 (€ 19,95)

Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie 1 september 2014.