Toen ik voor het eerst van je boek hoorde, dacht ik: vrouwendiscriminatie, bestaat dat nog in Nederland?
‘Ja! Niet dat we het niet wíllen weten, maar het bestaat nog steeds. Er blijkt sprake van onbewuste discriminatie. Uit onderzoek naar promotiekansen van vrouwen, bijvoorbeeld, blijkt dat vrouwen hierbij duidelijk een achterstand hebben.’
En dat komt door onbewuste discriminatie?
‘Deels. Vrouwen werken meer in deeltijd, zorgen vaker voor de kinderen. Maar ongeveer een derde deel is niet te verklaren, en moet dus wel door onbewuste discriminatie komen. Dat vindt zijn oorzaak in vooroordelen.’
Zoals: de vrouw is niet zakelijk genoeg voor de hogere managementfuncties?
‘Bij een ideale leider denken mensen aan een man. Niet expres, maar omdat mensen denken dat leiderskwaliteiten zoals assertiviteit en taakgerichtheid mannelijk zijn. Een leider heeft óók empathie, en dat vind je eerder terug in vrouwen. “De ideale leider” heeft echter ook een fysieke uitstraling.’
Vrouwen zien er niet uit als een leider?
‘Mannen zijn vaak groter en sterker en agressiever dan vrouwen. Dat maakt dat men sneller een leider ziet in een mannelijk figuur. Maar de verschillen tussen een “typische man” en een “typische vrouw” zijn maar klein. Individuele verschillen zijn veel groter dan zogenaamde groepskenmerken.’
Waarom denken we dan dat die verschillen groot zijn?
‘Omdat ze van jongs af aan sterk overdreven worden. Baby’s worden al in een mannelijk of vrouwelijk traject gebracht, met kleuren, speelgoed en dergelijke. De scheiding wordt daarna alleen maar verder benadrukt in bijvoorbeeld toiletten en sporten.’
Vrouwen beschikken net zo goed over leiderskwaliteiten?
‘Ook vrouwen kunnen rationeel, zakelijk en assertief zijn, net zoals mannen empathie kunnen hebben. Maar hoewel er uitzonderingen zijn (denk aan Neelie Kroes, Nebahat Albayrak) wordt de groep tegengehouden. Je ziet dat bedrijven wel wat proberen, maar het gaat nog te aarzelend.’
Wat proberen bedrijven om meer vrouwen op hogere functies te krijgen?
‘Ze maken hun vacatures minder technisch, zelfs als het om een technische functie gaat. Niet omdat vrouwen atechnisch zijn, maar omdat techniek geen hoog aanzien heeft bij Nederlandse vrouwen. Bedrijven plaatsen vriendelijk kijkende vrouwengezichten naast de tekst. Soms staat er zelfs v/m in plaats van m/v. Maar het is te weinig.’
Schort er ook iets aan vrouwelijke ambitie?
‘Vrouwen die de ambitie hebben om de top te halen, mogen geen glazen plafonds tegenkomen, zich niet geremd voelen. Ze moeten zich ook niet verplicht voelen kunstjes te doen om mannen te imponeren. Laat gewoon zien dat je goed kan werken!’
Jessica de Jong, Vrouwen zijn gelijk aan mannen, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9309 5 (€ 16,95)
