Hitler was getrouwd met Duitsland – maar was het echt zo erg voor zijn imago als zijn relatie met Eva Braun bekend zou zijn?
‘Hitler getrouwd met Duitsland? Hij zat maanden achtereen op de Berghof, zelfs na de slag om Stalingrad. Goebbels en hij verzonnen die slogan omdat het, voor het uiterlijk vertoon, zijn toewijding aan de nationaalsocialistische zaak versterkte. Hitler had de Berghof hard nodig, het was zijn schuilplaats achter de façade van de propaganda.’
En daar, op de Berghof, was Eva…
‘We hebben een duidelijk beeld van haar: terwijl Hitler synoniem voor termen als ‘kwaad’, ‘oorlog’, ‘geweld’ is geworden, is Eva Braun zogenaamd lief, blond, naïef, onschuldig. Het beeld is vooral afkomstig van Joachim Fest, de biograaf van Speer, die zich over Eva Braun had uitgelaten. Speers beeld van Eva is door Fest klakkeloos overgenomen.’
En dat beeld klopt niet?
‘Mogelijk wilde Speer haar sparen. Maar Fest had beter kunnen weten. Eva Braun wist donders goed met wie ze zich had ingelaten, al was Hitler bij hun eerste ontmoeting nog geen dictator. Ze was goed op de hoogte van de NSDAP, van de ambities en de standpunten van Hitler, en ze is erin meegegaan. Haar hele opmars binnen de nazitop was geregisseerd. In de beginjaren moest ze zich invechten, maar na de eerste paar jaar was zij de spin in het web op de Berghof.’
Hoe ging het er daar aan toe?
‘Iedereen probeerde een wit voetje bij haar te halen om dichter bij Hitler te komen. Ze manipuleerde en chanteerde mensen. Ze kende ook de zwaktes van Hitlers karakter, die ze gebruikte om machtiger te worden. De nazitop vreesde haar. Daarnaast was zij onderdeel van de propaganda. Ze had in de jaren ’20 bij fotograaf Heinrich Hoffmann gewerkt die daarna de “hoffotograaf” werd van de nazi’s. Eva speelde een belangrijke rol in de propaganda die van zijn fotografie uitging.’
Hoe?
‘De foto’s waar zij en Hitler opstonden, moesten een vriendelijke, menselijke, ontspannen kant van haar én hem laten zien. Hoewel zij voor de buitenwereld als partner van de Führer onbekend moest blijven (immers, “getrouwd met Duitsland”) begreep ze het signaal dat van die foto’s uitging. Overigens werd Eva Braun binnen Duitsland geheim gehouden, maar daarbuiten wist men wel degelijk van haar verschijning. Time wijdde voor het eerst in 1939 een artikel aan haar – met haar foto op de cover.’
Hun relatie wordt steeds hechter, tot ze trouwen, en een dag later zelfmoord plegen.
‘Eva Braun was vreselijk fanatiek, zozeer dat ze letterlijk haar leven voor de nationaalsocialistische zaak overhad. Ze heeft het bij herhaling te kennen gegeven aan Hitler en zij was het waarschijnlijk ook die met het plan op de proppen kwam om, toen nazi-Duitsland in een doodsstrijd verwikkeld was op de straten van Berlijn, te trouwen en zelfmoord te plegen. De oorlog was verloren, en Eva had het ultieme gedaan: ze had haar leven gegeven voor haar liefde.’
Heike B. Görtemaker, Eva Braun, leven met Hitler, Uitgeverij Cossee, ISBN 978 90 593 6313 7 (€ 26,90)
