Hoe zou je Jack Reachers karakter omschrijven?
‘Hij is rechtdoorzee. Doordat hij vervreemd is geraakt van zijn omgeving, is hij gaan zwerven. Hij is wars van technologie en heeft vrijwel geen materieel bezit. Hij worstelt met de wereld om hem heen, en in elk boek belicht ik daar een ander aspect van.’
Hoe zorg je dat je boeken over Jack Reacher blijven verrassen, als mensen weten wat ze van hem kunnen verwachten?
‘Hij komt telkens andere mensen tegen, raakt in andere situaties verzeild. Heel soms keert een oud personage terug, bijvoorbeeld in zijn herinnering, maar dat doe ik zo min mogelijk. Ik wil voorkomen dat mijn boeken een soap worden. En zijn status als zegevierende held is ook anders dan de heersende norm voorschrijft.’
Hoe is die heersende norm volgens jou?
‘De meeste helden kennen een tragische ontwikkeling, zijn psychisch gewonde mensen in een neergang naar alcohol en destructie. Jack Reacher moet groots zijn, en sterk. Hij moet de gevechten die hij aangaat, ook winnen.’
Ook dat is beduidend anders.
‘De meeste hoofdpersonen zijn de underdog in een gevecht. David, in zijn gevecht tegen Goliath, bijvoorbeeld. Jack Reachers gevechten zijn meer als Goliath tegen Goliath. Ook zijn tegenstanders zijn namelijk niet voor de poes. Maar het is niet de vraag óf Jack Reacher wint. De vraag is: hoe wint hij?’
Dat is niet hoe het in het leven gaat.
‘Precies! De meeste boeken weerspiegelen de werkelijkheid, maar die maken we in het echt al mee. Ik wil de lezer in fictionele verhalen iets meegeven, iets laten meemaken, wat ze in het echt niet kennen.’
Is zijn mening over de wereld, waar Reacher zo mee worstelt, in de loop der tijd veranderd?
‘Hij kan niet meer verrast worden door zijn ervaringen. Bovendien is hij cynisch en sceptisch geworden. De geopolitiek is in de afgelopen decennia zo enorm veranderd! Reacher heeft het intussen allemaal al eens gezien. Daardoor, en door zijn zwervende karakter, is hij onbeïnvloedbaar voor idealen. Reacher ziet de dingen zoals ze zijn.’
Had Jack Reacher bepaalde dingen anders gedaan?
‘Met zijn instelling en zijn levenservaring had hij bijvoorbeeld geweten dat de VS nooit naar Afghanistan hadden moeten gaan. Niemand wint daar een oorlog, dat is een historisch feit. Reacher had in de Koude Oorlog ook gezien dat de Sovjetunie helemaal niet de grote ambities had die de VS achter de Sovjets zocht. Als men op hoog politiek niveau zijn blik had gehad, was de Koude Oorlog niet zo hoog opgelopen.’
Hij is een outcast, een zwerver. Vaak zien zij de zaken opvallend scherp. Moet de wereld beter luisteren naar deze mensen?
‘Zeker, en gedeeltelijk doet de wereld dat al. De politiek moet ook wel mee, zeker in de VS. Mensen zijn daar bijzonder teleurgesteld in de politiek. In Europa is de politiek gelukkig beschaafder. Je ziet met name in de westerse wereld dat idealen steeds meer sneuvelen. Na twee eeuwen strijd tussen allerlei idealen wordt de wereld nu pragmatischer. Dat is een belangrijke en goede ontwikkeling!’
Lee Child, Sluipschutter, Uitgeverij Luitingh, ISBN 978 90 245 2230 9 (€ 19,95)
