‘In een dorp gaat alles langzamer,’ vertelt Lewinsky. ‘Herinneringen blijven daardoor langer leven. Dorpsbewoners weten zo vaak meer over hun plaats dan stadsbewoners, omdat de verhalen over vrienden en familieleden generaties lang zijn doorverteld. Daarnaast weten de inwoners van een dorp veel meer van elkaar. Niet omdat ze alles vertellen, maar omdat ze geheimen over elkaar ontdekken…’
Lewinsky deed hetzelfde als de hoofdpersoon in De verborgen geschiedenis van Courtillon: als stedeling ging hij in een dorpje wonen. ‘Zes maanden per jaar woon ik in Zürich, de andere zes maanden zit ik in een dorp in de Zwitserse bergen.’
De observatie van de schrijver vormde het uitgangspunt voor zijn roman. Hierin leert de hoofdpersoon als buitenstaander het dorpsgeheugen te begrijpen. In dat geheugen ligt een onaangenaam geheim, een nooit bestrafte misdaad, verborgen. Ook brandstichting en moord kunnen de sluier van geheimen niet scheuren. ‘Ten slotte doet ook de hoofdpersoon mee aan het systeem. Hij wordt medeschuldig aan de samenzwering.’
Schoonfamilie
‘Veel van wat ik over Courtillon en zijn bewoners weet, heeft mademoiselle Millotte me verteld; ze ziet alles en vergeet niets’, schrijft de hoofdpersoon. ‘Je kunt in een dorp niet ‘niets om elkaar geven’. Je kunt elkaar niet ontwijken, zoals in een stad. Je bent een soort schoonfamilie van elkaar,’ zegt Lewinsky. ‘Een voorbeeld: ik had een vriend die kwam overnachten. Hij kwam ’s avonds laat, de buren sliepen al, en vertrok de volgende ochtend vroeg – en de buren sliepen nog steeds. Toch wisten ze dat ik bezoek had: het beddengoed van twee personen in plaats van één hing aan de waslijn.’
Overtuigende geschiedenis
Achter het kalme gelaat van het dorpsleven schuilt een duistere herinnering. Lewinsky laat deze doorschemeren, brengt deze aan de oppervlakte tot het dorp niet meer is wat het in beginsel leek: slapend in onschuld. Hij blaast leven in het dorp en in zijn personages. ‘Toen ik De verborgen geschiedenis van Courtillon ging schrijven, kon ik me volledig verplaatsen in de dorpsbeleving. Het belangrijkste van een goed verhaal is immers de overtuigingskracht: ook de lezer kan zich in het verhaal verplaatsen, hoe ver het ook verwijderd kan liggen van zijn eigen wereld.’
En hoe ver is dat? Dat vertelt het boek: ‘De wereld is duizend passen lang. Als je kwam (maar je komt niet), zou je de hoofdweg moeten verlaten, je herkent de afslag makkelijk, ze hebben de weg daar rechtgetrokken en de oude rijstrook loopt dood in het onkruid, je zou uitstappen en me volgen, duizend passen ver, een wereld ver.’
Charles Lewinsky, De verborgen geschiedenis van Courtillon, Uitgeverij Signatuur, ISBN 978 90 567 2321 7 (€ 19,95)
Vertaling: Elly Schippers.
