‘Stalken is een vorm van voyeurisme. Iedereen heeft daar wel behoefte aan, de ander in de gaten houden, gluren bij de buren. Social media zijn in feite niets anders dan digitaal voyeurisme. Ook dat kan in digitaal stalken ontaarden. Voyeurisme, groepsdrang of juist het tegenovergestelde daarvan, spelen een grote rol in Het koekoeksei.’
Waarom is er voyeurisme?
‘We hebben er een constant verlangen naar een ander te zijn, te hebben wat een ander heeft, doen wat een ander doet. Dat kan een obsessie worden, iemand kan zijn identiteit volledig gaan ontlenen aan een ander. Dat zie je met idolen. Stalken is ook zo’n obsessie.’
Wat maakt dat tot een belangrijk thema van Het koekoeksei?
‘In Het koekoeksei wil de stalker dolgraag deel van de groep zijn, het gezin van Peter. Het lukt hem niet, hoewel hij ver komt. En Peter wil graag ontsnappen aan de groep, met zijn zeiltocht. Ook hem lukt het niet. Voyeurisme staat midden tussen de drang om alleen te zijn en de drang om bij een groep te horen. Een mens heeft aan allebei behoefte, het beheerst ons.’
Op wat voor manier?
‘De mens is een nomade. Duizenden jaren lang trokken we van de ene naar de andere plek. Dat permanente zwerven, die onrust, het zoeken van nieuwe horizonten, zit nog steeds in ons systeem. Toen de mens zich op een vaste plek vestigde, en met werk en geld steeds meer zekerheden probeerde te verwezenlijken, zocht die zoektocht naar nieuwe horizonten een andere plek.’
Die onrust heeft nu een plek in voyeurisme?
‘Het zoeken van een nieuwe plek veranderde, van een daadwerkelijke reis in “dingen willen bezitten”. Toen we niet meer naar nieuwe horizonten hoefden te speuren, speurden we bij elkaar naar dingen die ons eigen leven konden verbeteren. Heel plat gezegd: we willen bezitten wat de buurman heeft, en het liefst nog iets groter, mooier, duurder.’
We zoeken dus nog steeds?
‘Iedereen streeft min of meer hetzelfde na: geluk, liefde, gezelligheid, welstand. Maar tegelijkertijd willen we avontuur, onzekerheid en gevaar. Dingen als bungee jumpen en parachutespringen, waar een (pseudo)gevaar in schuilt, zijn niet voor niets enorm populair. We willen het lot blijven tarten, nu ons dagelijks leven vol schijnzekerheden zit. We blijven zoeken.’
Michiel Klein Nulent, Het koekoeksei, Uitgeverij Contact, ISBN 978 90 254 8684 6 (€ 18,95)
