‘De moord’ staat centraal in vrijwel elke thriller. Hoe gaan jullie daarmee om?
Aspe: ‘Vrijwel altijd begin ik met een moord. Het brengt direct spanning in het verhaal. De aandacht van de lezer richt zich onverdeeld op het vervolg.’
Appel: ‘In veel van mijn boeken vindt de moord pas plaats aan het einde. De personages zijn dan getergd, gefrustreerd en raken uiteindelijk buiten zichzelf. Dan pas zijn ze tot een moord in staat.’
Aspe: ‘De moord is veelgebruikt, maar dat is niet vreemd. Een diefstal of ontvoering wekt ook spanning op, maar lang niet genoeg voor een thriller. De moord is niet meer dan de aanleiding van een zinderende spanning.’
Appel: ‘En andersom, een zinderende spanning kan leiden tot een moord. Ik begin in een normale, alledaagse situatie, met herkenbare personages. Ik bouw het op, naar een climax waarin die moord dan plaatsvindt.’
Hoe denken jullie over de gewelddadige moorden in thrillers?
Appel: ‘Na Silence of the lambs lijkt het geweld in thrillers steeds excessiever te worden. Steeds meer bloed, gruwelijk verminkte lijken, martelingen… Volgens mij denken die auteurs teveel voor de lezers, en hebben ze een verkeerde indruk van wat mensen willen lezen.’
Aspe: ‘Ik wil ook niet per se een bloederige moord. Dat wekt niet noodzakelijk een spanning op. Bij mij zit die veel meer tussen de personages, als gevolg van de moord. Het niet laten zien van bloed en verminkingen spoort bovendien de fantasie van de lezer veel meer aan.’
Is het een cliché om bloederige moorden te beschrijven?
Appel: ‘Zeker. Ik stoor me aan die dominante clichés van de misdaadliteratuur. In personages die uitsluitend ‘goed’ of ‘slecht’ zijn, in patronen, in verteltrant… Het mag soms best wat origineler.’
Aspe: ‘Als een cliché niet zo opvalt, vind ik het eigenlijk niet erg. Je hebt ze ook nodig als schrijver. Je kan niet om de moord heen, bijvoorbeeld. Originaliteit is goed als het uit jezelf komt. Maar je kunt je nog beter aan vaststaande patronen houden, dan origineel te zijn om het origineel zijn zelf.’
Appel: ‘Er mag van mij ook meer diepgang in een thriller zitten, meer gelaagdheid. Ik vond het een groot compliment toen een lezeres tegen me zei: “Ik las uw boek voor de tweede keer, en vond het eigenlijk nog veel beter.” Vaak wordt een thriller maar één keer gelezen, het is entertainment voor het moment.’
Aspe: ‘Ook ik krijg dergelijke reacties. Het is vleiend, want kennelijk haalt de lezer meer uit je boek dan alleen de spanning: ze ontdekken de humor – volgens mij ook belangrijk in een thriller – en de nuances.’
Voor de meeste mensen is een moord een ver-van-mijn-bedshow.
Aspe: ‘Daarom is het veilig om erover te lezen. In zekere zin, omdat ik liever de spanning rondom een moord, dan de moord zelf wil vangen, blijft de moord bij mij ook ver weg. Maar tegelijkertijd wordt het de lezer duidelijk dat een moord soms dichterbij is dan je zou willen denken.’
Appel: ‘In iedere mens zit een moordenaar, als je hem of haar maar genoeg kwaad maakt en frustreert. Ik denk dat een moord helemaal niet meer zo ver weg lijkt als je mijn boeken hebt gelezen.’
Aspe: ‘Iedere mens kent het gevoel dat je een verstandsverbijstering kunt krijgen. Iemand die een goede thriller leest, merkt aan de personages dat het zo vreemd niet is dat iemand een ander mens doodt.’
Appel: ‘Het beest in de mens komt vaker naar boven. Denk aan langslepende burenruzies, waarin mensen elk gevoel voor ratio verliezen. De normale karakters waarmee ik mijn boeken begin, draai ik een kwartslag – en dan zijn “normaal” en “verstandig” soms erg relatieve begrippen.’
René Appel, Van twee kanten, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 414 1581 3 (€ 19,95)
Pieter Aspe, De vijand, Uitgeverij Manteau, ISBN 978 90 223 2482 0 (€ 21,95)
