Speciale meisjesboeken voor de meisjes en speciale jongensboeken voor de jongens? Sanne Wolters en Meie Otten bespreken de voor- en nadelen.
Sanne: Meie, wat las jij toen je jong was? Typische meisjesboeken, zoals de serie Balletclub De Zwaantjes? Of was je toch meer van de stoere avonturenboeken en de griezelverhalen van Paul van Loon? Ik kreeg toch meestal boeken over dansende meisjes voor mijn verjaardag, omdat ik toevallig op ballet zat. Boeken vol avontuur zijn niet per se voor jongens bedoeld, meisjes kunnen ze ook prima lezen. Daarentegen zullen jongens toch niet zo snel naar een boek over Ponyclub De Bokkesprong grijpen. Hier begon ik me dus iets af te vragen: zijn boeken met meisjes in de hoofdrol alleen leuk voor meisjes en boeken met jongens in de hoofdrol leuk voor beide seksen? Het zijn meestal jongetjes die de hoofdrol spelen in een spannend boek. Zoals Daantje die de hoofdrol speelt in Daantje de wereldkampioen en Sjakie uit Sjakie en de chocoladefabriek. Dolfje Weerwolfje is een jongetje, maar Foeksia de Miniheks is een meisje. De boeken van Annie M.G. Schmidt zijn leuk voor jongens en meisjes, maar niet alle verhalen gaan over jongetjes. Puk van de Pletteflet is een jongen, Otje is een stoer meisje dat zich niet zo meisjesachtig gedraagt en Floddertje is ook niet zo keurig en netjes als veel meisjes wel zijn. Boeken over jongens en jongensachtige meisjes lijken dus aan te slaan bij zowel jongens als meisjes. En wees nou eens eerlijk: welke jongen zou de roze boeken over Prinses Lillifee nou voor Sinterklaas vragen? Eén kanttekening: de leeftijd van de kinderen speelt wel een rol. Als ze heel klein zijn hebben ze vaak nog niet gekozen voor ballet of voetbal, dus ook niet voor ballet- of voetbalboeken.
Meie: In tegenstelling tot Sanne las ik vroeger meer spannende boeken dan boeken over ballet of dolfijnen. De invloed van mijn anderhalf jaar jongere broertje heeft een grote rol gespeeld in mijn boekenkeuze. Wij lazen namelijk samen boeken of werden samen voorgelezen. Aangezien ik mijn broertje dag in dag uit in poppenbuggy’s propte en in prinsessenjurken hees, vond ik het wel aardig om hem de keuze over de boeken te laten maken. Hij koos vaak voor spannende boeken, maar nog vaker voor boeken met dieren in de hoofdrol, zoals Kikker en Pad van Arnold Lobel en Dierenpraat van Armando. Dit zette mij aan het denken: is het dier in dierenboeken een jongen of een meisje? Sanne heeft een goed punt als ze zegt dat veel jongens boeken kiezen met daarin een jongenspersonage of een stoerder meisjespersonage. Kinderen proberen zich namelijk te identificeren met de figuren uit het boek. Dit gaat makkelijker als het personage van dezelfde sekse is als het kind. Ook bij meisjes is dit het geval. De meeste meisjes hebben denk ik toch een voorkeur voor meisjesboeken, aangezien ze zich dan met het personage kunnen identificeren. De stoerdere meisjes zullen zich beter kunnen vinden in een jongenspersonage. Er zijn niet veel jongens die voor een meisjespersonage zullen kiezen, maar ze bestaan wel. Maar hoe worden dierenpersonages dan gezien? De dieren worden aangesproken met Kikker of Hert, zelden met hij of zij. Waarmee identificeert het kind zich? Mijn broertje koos altijd voor jongensdieren, terwijl ik de meeste dieren juist vrouwelijk vond. Deze verdeling is denk ik de meest voorkomende. Naarmate een kind ouder wordt zal dit veranderen. Een kind wordt zich bewuster van de andere sekse en zal zich niet meer per se willen identificeren met het personage.
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2013.
