Natasza Tardio is journalist, redacteur en schrijver van jeugdboeken. Toen haar gevraagd werd om een biografie over Francien de Zeeuw te schrijven, was ze meteen enthousiast.
Schrijven over een verzetsheldin en eerste vrouwelijke militair, die ook nog tot de levenden behoorde, was een enorme uitdaging, zo staat te lezen in Tardio’s nawoord. Francien de Zeeuw. Van verzetsheldin tot eerste vrouwelijke militair bleek een project te worden van vijf jaar research en vele gesprekken met heldin Francien en haar familie. De biografie over deze bijzondere vrouw bestaat uit vier hoofdonderdelen: haar periode in het verzet, de aanstelling bij de Marva, de uitzending naar Nederlands-Indië en haar burgerleven in Nederland.
Francien de Zeeuw (1922-2015) was zich als jong meisje, mede door haar geloof, al vroeg bewust van wat vrijheid voor een mens betekent. Toen zij in haar woonplaats Terneuzen haar steentje kon bijdragen aan het verzet tegen de Duitse bezetters, twijfelde ze geen moment. Handig maakte ze gebruik van haar functie als telefoniste en gaf gesprekken door die van belang waren voor de ondergrondse verzetsbeweging. Later ging ze ook actief meewerken en met gevaar voor eigen leven werd ze regelmatig op verschillende missies buiten de provincie gestuurd. Na de bevrijding van Zeeuws-Vlaanderen bleef Francien verzetswerk doen voor het nog niet bevrijde westen. In die periode werd ze gevraagd om bij de Marine te komen dienen. Als eerste vrouwelijke militair bij de Marva vertrok ze voor een opleiding naar Engeland om daarna uitgezonden te worden naar Nederlands-Indië. Vanwege de liefde besloot ze later als burgervrouw door het leven te gaan.
Tardio heeft haar levenswandel ingebed in een stuk vaderlandse historie. Ze heeft haar onderzoek zeer kundig gedocumenteerd: voorzien van enkele foto’s, bijlagen, noten en een register. Het boek leest soms als een spannend oorlogsverhaal – vooral door de geciteerde fragmenten uit de persoonlijke interviews – en dan weer als een interessant geschiedenisboek. De auteur heeft met deze biografie een stipje op de kaart gezet van de talloze verzetshelden die hun verhaal nooit hebben kunnen doen.
Franciens eigen woorden over het voorstel tot het samenstellen van haar biografie zijn tekenend voor een vrouw die zich liet leiden door compassie, wilskracht en onnavolgbare moed: ‘Waarom? Ik heb toch niets bijzonders gedaan? Ik dacht er niet bij na, ik deed gewoon wat er gedaan moest worden.’ En dat heeft Tardio op onnavolgbare wijze vastgelegd. Het boek over Francien is een boeiend portret over een onvergetelijke vrouw. Hulde.
Boekgegevens
Natasza Tardio, Francien de Zeeuw, van verzetsheldin tot eerste vrouwelijke militair, Uitgeverij Pepper Books, 320 pagina’s, ISBN 9789020608458 (€ 19,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie maart 2017
