Begin jaren negentig zijn het roerige tijden in de Italiaanse politiek. Tegen deze achtergrond speelt Het nulnummer, de nieuwste roman van de Italiaanse schrijver Umberto Eco.
Colonna is een journalist van in de vijftig. Hij leidt geen groots leven en ploetert voort met het beoordelen en corrigeren van manuscripten die niemand eigenlijk echt wil lezen. Op een dag krijgt hij een uitnodiging om toe te treden tot de redactie van een nieuwe krant, De Morgen, voor het maken van een aantal nulnummers – complete edities van een krant die bedoeld zijn als proefnummer. Het blad bericht over wat er morgen zou kunnen gebeuren, aangevuld met achtergrondartikelen en interviews. Het plan is afkomstig van een zekere Commandeur Vimercate, een zakenman die zich bezighoudt met schimmige zaakjes en inmiddels ook een aantal televisiestations en tijdschriften in handen heeft. Hij wil toegang krijgen tot de financiële wereld en zoekt chantagemiddelen om zijn doel te bereiken. Na enige tijd betrekt een van zijn collega’s op de redactie Colonna bij een scoop die teruggaat tot Mussolini en de Tweede Wereldoorlog en die diverse grote naoorlogse schandalen in Italië omvat. Wanneer er een dode valt, vreest ook Colonna voor zijn leven.
Umberto Eco (1932) verkocht wereldwijd tientallen miljoenen boeken en werd beroemd dankzij zijn lijvige historische romans. Het nulnummer gaat niet alleen veel minder ver terug in de geschiedenis, maar is ook nog eens bescheiden van omvang. Dat het boek beduidend minder pagina’s telt, is voor menig lezer waarschijnlijk wel aantrekkelijk, temeer daar zijn vorige romans toch wel wat doorzettingsvermogen vereisten.
Dat deze titel beduidend dunner is, betekent niet dat er in Het nulnummer geen ruimte is voor interessante thema’s. Zo komen de rol van de journalistiek en de invloed van de politiek uitgebreid aan bod. Een ander sterk punt wordt gevormd door de gesprekken op de redactie van De Morgen, die een confronterend beeld geven van hoe een op sensatie en schandalen beluste krant te werk gaat.
Hoewel deze elementen en met name het eerste hoofdstuk voor een flinke dosis spanning zorgen, komt het thrillerelement van Het nulnummer niet helemaal goed uit de verf. Eco weidt af en toe wat ver uit over bepaalde gebeurtenissen. Bovendien is er een complottheorie die vrij ingewikkeld is, en dat komt de spanning niet ten goede. Na een uitgebreide beschrijving van het complot eindigt het boek vrij plotseling. Een beetje afgeraffeld zou je et zelfs kunnen noemen – iets wat je niet van een schrijver als Eco zou verwachten.
Het nulnummer is dus niet op alle vlakken even overtuigend. Wellicht komt dat door de achtergrond van het verhaal: de moderne Italiaanse geschiedenis spreekt misschien niet zo tot de verbeelding. Desalniettemin zal zijn grote schare bewonderaars hier ongetwijfeld veel plezier aan beleven.
Boekgegevens
Umberto Eco, Het nulnummer, vertaling: Yond Boeke en Patty Krone, Uitgeverij Prometheus, ISBN 978 90 446 2835 7 (€ 19,95)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2015
