Geschiedenis van een berg is niet gebaseerd op George Orwell’s Animal Farm, zegt Peter Verhelst. En hoewel ons gesprek over grote actuele onderwerpen ging, gaf hij aan dat het boek geen grote filosofische of maatschappelijke uiteenzetting, en geen allegorie op het neoliberalisme is. Verhelst ziet het als een serene, fantasierijke vertelling. ‘Het boek moest niet over de grote menselijke triomfen en tragedies gaan. Ik wilde de meest elementaire vormen van het mens-zijn beschrijven.’
Geschiedenis van een berg gaat over dieren die, onder dwang, mensen moeten worden. Verhelst concentreert zich op de verhouding tussen dier en mens. Het boek gaat ook over transitie, overgang naar een heel andere existentie. En hoewel de schrijver benadrukt dat de roman geen pamflet of pleidooi is, wijdt hij uit over vergelijkbare veranderingen die de mensheid nu ook ondergaat.
[dropcap]Er zijn dingen gaande die we niet kunnen bevatten en die onomkeerbaar zijn. We proberen het te benoemen, maar dat mislukt. De Arabische Lente, de EU, het smelten van ijs op de Noordpool: de ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor de toekomst. Met die veranderingen verschuift ook de macht, de invloed. De rest van de wereld deelt de Europese moreel niet meer. 80% van de Europese ethiek is niet meer geldig buiten het continent. In de Arabische wereld ontstaat een heel nieuw soort bewustzijn. Dictators hebben decennialang hun best gedaan om het volk dom te houden, om alle oorspronkelijke gedachten uit de bevolking te elimineren, maar zelfs zij slagen er niet in om initiatieven blijvend de kop in te drukken. De Arabieren bedienen zich niet altijd van de meest subtiele taal, maar dat is logisch: daar is een heel werelddeel fundamenteel aan het veranderen.’[/dropcap]
[quote]‘Het boek moest niet over de grote menselijke triomfen en tragedies gaan. Ik wilde de meest elementaire vormen van het mens-zijn beschrijven.’[/quote]
[dropcap]Geschiedenis van een berg, een rank boek, nodigt uit tot grote gedachten. Verhelst houdt van de magie van een verhaal, de gedachten die het kan opwekken. ‘Het is deel van de taak van de schrijver. Het boek eindigt niet bij het boek. Zonder pretentieus te willen zijn: doordenken op ideeën uit een roman, dat is wel het minste waar een schrijver op mag hopen.’[/dropcap]
[dropcap]Dit is bijna een uit de hand gelopen kinderverhaal. Ik vond het spannend om nu eens een slanke, lineaire roman te schrijven, heel anders dan de eerdere complexe boeken zoals Huis van de aanrakingen en Zwerm.’ Maar wat voor boek hij ook schrijft, de vraag blijft: ‘Ben ik op de goede manier bezig? In de zin: hoe kun je zo goed mogelijk maken wat je moet maken? Mensen houden tegenwoordig van duidelijke boeken, boeken die samen te vatten zijn en die je niet mis kunt verstaan. Ik ben een lastige schrijver. Je moet meer moeite doen voor mijn boeken. Het is een tijd waarin er regelrechte haat heerst tegen kunst, tegen literatuur, tegen zogenaamd elitarisme heerst.’[/dropcap]
De stroming waar Verhelst tegenin roeit, is harder geworden. ‘Maar het leven bestaat uit meer dan elementaire zaken als eten, ademen en slapen.’ Peter Verhelst daagt uit. Hij is zich goed bewust van de wereld om hem heen en vindt in de literatuur een manier om daar krachtig vorm aan te geven.
Boekgegevens
Peter Verhelst, Geschiedenis van een berg, Uitgeverij Prometheus, ISBN 978 90 446 2286 7 (€ 12,50)
