Zou jij je kind redden als de medische behandeling in strijd is met je geloof? In zijn nieuwe roman De kinderwet neemt Ian McEwan de lezer mee de rechtszaal in om deze vraag aan de orde te stellen. Daar blijkt dat het niet zo eenvoudig is om te beslissen over zaken van leven en dood.
Hoofdpersoon Fiona Maye is gespecialiseerd in familierecht. Ze leidt niet alleen echtscheidingen in goede banen, maar beslist ook over de toekomst van minderjarige kinderen. De zaak die in het boek centraal staat is die van de zeventienjarige Adam Henry, die lijdt aan leukemie. Het ziekenhuis doet er alles aan om hem te genezen, alleen weigert hij een noodzakelijke bloedtransfusie. Adam is opgevoed als Jehovagetuige en zowel zijn ouders als hijzelf weigeren deze levensreddende behandeling om godsdienstige redenen. ‘God gaf het leven en alleen God kon het afnemen’, aldus zijn ouders.
McEwan laat in de daadwerkelijke behandeling van de zaak zijn kwaliteiten als schrijver zien. Het pleidooi van de advocaat van de ouders is messcherp, en zou niet misstaan op het toneel. Tegelijkertijd vergroot deze sublieme dialoog het begrip voor het standpunt van Adam. Toch is het vooral de strijd die Fiona voert om tot een beslissing te komen die De kinderwet zo interessant maakt. Ze realiseert zich steeds meer dat zij verantwoordelijk is voor het verloop van meer dan één mensenleven. ‘Eén verhelderende gedachte vergezelde haar veertig minuten later op weg naar zittingszaal acht. Dit was een kwestie van leven en dood’.
[quote] ‘God gaf het leven en alleen God kon het afnemen’[/quote]
Ondanks de façade die Fiona voor haar collega’s optrekt, brengen persoonlijke problemen haar emotioneel aan het wankelen. Haar echtgenoot biecht plotseling op dat hij nog één keer een affaire wil met een veel jongere vrouw. Dit gooit haar leven meer overhoop dan ze aan de buitenwereld laat merken. Fiona dacht dat haar leven goed uitgebalanceerd was, maar ze moet nu een nieuw evenwicht zien te vinden.
De kinderwet richt zich dus niet alleen op een rechter die de letter van de wet naleeft. De aandacht voor de persoon achter de uitspraak maakt dat het boek meer is dan alleen een opsomming van rechtszaken en uitspraken. Fiona moet uiteindelijk kiezen wat er op de eerste plaats komt. Houdt ze de façade in stand om boven alles die begenadigde rechter te blijven? Of weet ze een gulden middenweg te vinden waarbij ze ook als echtgenote kan schitteren?
Boekgegevens
Ian McEwan, De kinderwet, vertaling: Rien Verhoef, uitgeverij de Harmonie, ISBN 978 90 761 7438 9 (€ 22,50)
Foto: Joost van den Broek
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie november 2014.
