In zijn nieuwe roman De buurjongen kiest Jan Siebelink voor een intrigerende hoofdpersoon: Henk Wielheesen. Op straat zou je hem voorbijlopen, maar deze doodgewone man heeft op veel mensen een bijzondere uitwerking, ook op de auteur. ‘Ik ben nog nooit zo diep in de ziel van een personage gekropen,’ vertelt Siebelink.
In De buurjongen maken we kennis met de jonge Henk op een noodlottig moment. Op elfjarige leeftijd overlijdt zijn moeder bij een ongeluk. Hij blijft alleen achter met zijn vader, maar niet voor lang. Al snel komt er een stiefmoeder in huis die zich nadrukkelijk met Henk gaat bemoeien. Als reactie zoekt hij steeds vaker zijn toevlucht bij de buren, waar hij zich op zijn gemak voelt tussen de planten in de kwekerij. In het verhaal dat volgt, zoomt Siebelink in op enkele bepalende momenten in het leven van de hoofdpersoon.
‘Ik wilde van iemand aan wie je zo voorbij zou lopen, een buitengewoon iemand maken,’ vertelt Siebelink over zijn hoofdpersoon. Toch merk je als lezer al snel dat er iets niet helemaal in orde is met Henk. ‘Ik psychologiseer er niet over in het boek, maar je voelt aan dat er iets mis gegaan is in zijn jeugd,’ aldus de auteur. ‘Hij had al een slecht contact met zijn vader, want die twee voelen elkaar totaal niet aan. Als hij dan ook nog zijn moeder verliest, is hij een totaal verlaten kind. Natuurlijk is dit van invloed op zijn handelen, maar ik leg dat niet expliciet uit. Misschien was er ook wel iets met hem aan de hand geweest als hij was opgegroeid met allebei zijn ouders.’ Volgens Siebelink merk je vooral dat Henk anders is aan de manier waarop hij handelt. ‘Hij heeft moeite met spreken en zegt dus bijna niets in de roman. Ik vind het leuk dat hij als personage steeds meer vorm krijgt door de mensen om hem heen. Via anderen leer je wat er gebeurt en hoe hij zich voelt. Iedereen is op de een of ander manier door hem getroffen, ook mensen die hij nog nooit eerder heeft ontmoet.’
Een van die dingen die in zijn contact met anderen naar voren komt, is dat Henk moeilijk zijn gevoelens kan uiten. In plaats daarvan zoekt hij zijn heil bij twee vechthanen die hij in een kippenren houdt. Hij staat met beide dieren op zijn schouder geregeld langs de kant van de weg. ‘Henk vindt het heel moeilijk om liefde over te brengen, vooral op zijn eigen kind. Hij verliest dus langzaam het contact met de werkelijkheid, maar met de dierenwereld en met de natuur voelt hij zich altijd verbonden.’ We kennen volgens de schrijver allemaal wel personen bij wie je je afvraagt of ze verstandelijk wel helemaal in orde zijn. ‘In mijn jeugd stond er altijd een man op de hoek van de hoofdweg. Hij stond daar de hele dag en groette weleens iemand, of hij verkocht een sportkrant. Het was iemand die buiten de samenleving stond. Tegenwoordig zou hij opgevangen worden door een stichting, maar dat bestond toen nog helemaal niet.’
Lezers die bekend zijn met het werk van Siebelink weten dat sommige van de personages in meerdere boeken terugkomen. Ook De buurjongen bevat een aantal oude bekenden. ‘De buren die Henk zo liefdevol opvangen in hun kwekerij is het echtpaar uit Knielen op een bed violen. Ze spelen nu meer een rol in de coulissen.’ Siebelink vertelt dat hij na het schrijven van die besteller een zeker schuldgevoel had over hoe hij het echtpaar had neergezet. ‘Hans wordt als een zachtmoedige man beschreven. Later wordt hij buitengewoon zelfzuchtig en laat hij zelfs zijn gezin in de steek. In dit boek wordt alleen maar aangestipt dat de buurman van Henk af en toe een kerkdienst bezoekt, maar ingewijden zullen hem direct herkennen.’ Ook voor lezers die niet bekend zijn met deze roman is er een beeld dat blijft hangen van deze buurman: hij is warme persoonlijkheid. ‘Hans schuift Henk bijvoorbeeld een jas onder zijn rug als hij op het natte gras ligt. Ik hoop met deze liefdevolle momenten het handelen van het echtpaar in Knielen op een bed violen weer een beetje recht te breien.’
Toch voelt de auteur de meeste verwantschap met zijn hoofdpersoon Henk. ‘Ik ben nog nooit zo diep in de ziel van een personage gekropen’, vertelt Siebelink. ‘Ik ben heel nauw bij hem betrokken geraakt. Ondanks de rare fratsen die hij in het boek uithaalt, heeft hij altijd mijn volle sympathie.’
Beeld: Sacha de Boer
Boekgegevens
Jan Siebelink, De buurjongen, Uitgeverij De Bezige Bij, 272 pagina’s (€ 19,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie september 2017.
